İstanbul, turist sayısının az olduğu düşük dönem olarak isimlendirilen yılın birinci 3 aylık devrinde pandeminin izlerini silmeyi başardı. Yılın birinci 3 ayında İstanbul’a giden yabancı turist sayısı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 136 artışla 1.2 milyondan 2.9 milyona çıktı. İstanbul otellerinde doluluk oranı yüzde 80-90’a yaklaşırken, bu yükselişte gurbetçilerin 20’li yaşlardaki torunları ile Avrupa’da yaşayan Arapların büyük hissesi oldu. Altın, takı, gelinlik, çeyizlik eşya almak için İstanbul’a gelen yerli turistler de otelleri doldurdu.
İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü datalarına nazaran İstanbul’a gelen turistlerin ülkelere nazaran dağılımına bakıldığında yılın birinci 3 ayında Rusya’dan gelen turist sayısı yüzde 37’lik artışla 258 bine, İran’dan gelen yüzde 113.2 artışla 253 bine, Almanya’dan gelen ziyaretçi sayısı yüzde 164.5’lik artışla 226 bine yaklaştı. Fransa’dan gelenlerin sayısı yüzde 187.6 artış göstererek 110 bin 715, İngiltere’den gelen sayısı yüzde 701 artışla 106 bin 596’ya ulaştı.
CAN SUYU OLDULAR
Hürriyet’in sorularını yanıtlayan İstanbul Otelciler Esnaf Odası Lideri Ahmet Yaşar, Avrupa’dan gelen turistlerin kıymetli bir kısmının 3. nesil gurbetçiler, çalışmak için Türkiye’den gidenlerin torunları olduğunu belirtirken, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Yılın birinci üç ayı İstanbul için her daim meyyit geçer. Lakin bu yıl üçüncü jenerasyon gurbetçiler, internet üzerinden ucuz uçak bileti ve otel bulup iki-üç günlüğüne de olsa İstanbul’a gezmeye geldiler. Sirkeci’de, Sultanahmet’teki otellerde kaldılar.
Bunlar genelde öğrenciler. Ayasofya’yı, Topkapı Sarayı’nı, Boğaz’ı gezip, akşamları eğlenmeye gittiler. Türk vatandaşı olmadıkları için kayıtlara Alman, Fransız, Belçikalı turistler olarak geçtiler. Yeniden bu periyotta Avrupa’da, İngiltere’de, Fransa’da yaşayan Arap turistler de İstanbul’a çok geldiler. İstanbul otellerinin değerli bir konuğu de yurtiçinden evlilik hazırlığı yapanlar altın, takı, gelinlik, çeyiz setleri almak için gelenler oldu. Bu sayede küçük otellerde doluluk oranı yüzde 70-80’e çıktı. Fiyatların 20, 30 civarında seyrettiği ‘ölü sezonda’ İstanbul otellerine can suyu oldular.”
FİYATLAR ARTIYOR
Bu aydan sonra İstanbul’da önemli bir doluluk beklediklerini söz eden Yaşar, “Ramazan’ın akabinde diplomatik ilgilerin de düzeldiği Suudi Arabistan ve Mısır üzere Arap coğrafyasından da Avrupa’dan da yaz devrinde çok sayıda turist geleceğini, Rusya-Ukrayna turistlerinin yerini Avrupalıların dolduracağını varsayım ediyoruz. Diğer İstanbul yok gelecekler, hem tarih hem gastronomi, her şey var. Kışın 20-30 Euro olan küçük oteller şu sıralar 50 Euro oldu. Beş yıldızlılar 50-60 dolardı artık 150 dolar civarında” dedi.
‘RUSYA-UKRAYNA KAYBINI TELAFİYE ETMEYE ÇALIŞIYORUZ’
İstanbul Ticaret Odası Otelcilik Komitesi Lideri Aydın Karacabay da mart ayı sonuna kadar İstanbul başta olmak üzere turizmde önemli yoğunluk görüldüğünü lakin Rusya-Ukrayna çatışması nedeniyle İstanbul ve kültür turizminin en değerli ayı olan nisanda talebin neredeyse yarı yarıya azaldığını söyledi. Mayısa girerken Rusya ve Ukrayna’nın neden olduğu kayıpların öbür ülkelerle olan sorunların hafiflemesiyle (Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan vs) telafi olmaya başladığını anlatan Karacabay, “Önümüzdeki aylara gelen rezervasyonlar sahiden umut verici. 2022 yılı mutlaka 2021’e nazaran çok daha uygun geçecek” dedi.
‘SERVİS BEDELİ ALINSIN’ TALEBİ
En büyük dertlerden birinin de COVID-19 sırasında oteller kapalı olduğu sırada kaybedilen, yetişmiş nitelikli çalışanlar olduğunu belirten Aydın Karacabay, şunları söyledi: “Bunları tekrar kazanmak ismine gayret veriyoruz. Bence oteller yeni bir fiyatlandırma siyasetiyle bu insanları tekrar kazanabilir. Mutsuz çalışanlarla memnun konuk memnuniyeti sağlayamayız. Bankacılık, hastane, sıhhat, meskende bakım hizmetleri, yeme içmeye giden nitelikli işçimizi döndürmek için otel fiyatları üzerine yüzde 1 yahut 2 ‘servis bedeli’ ismi altında işçiye ek fiyat olarak dağıtılacak bir uygulama yapılabilir. Maliye Bakanlığı bunun altyapısını vergiden muaf tutarak büsbütün çalışanlara aktarabilir. Çalışanlar ortasında büyük heyecan yaratır diye düşünüyorum.”
‘OTEL EV’ SORUNU ÇÖZÜLMELİ
İstanbul Otelciler Esnaf Odası Lideri Ahmet Yaşar ise “İstanbul turizminin kıymetli sıkıntılarından biri sayıları 100 bin civarındaki otel konutlar; kayıt dışılar, pansiyon değiller. Apartmanlar ortasında tek ya da iki odalı, günlük kiralanan meskenler bunlar. Emniyete de bildirilmiyorlar. Eroin, esrar kullanıp satanlar, kaçaklar, PKK’lı teröristler mesken otellerde kalıyor, buralarda yakalanıyorlar. Adres yok, internetten pazarlanıyorlar. Telefon açıyorsunuz, hiç görmediğiniz bir mesken için buluşma ayarlanıyor. Bir çocuk sizi karşılıyor. Kuşku duyulursa göstermiyorlar. Valilikle üç sefer toplantı yaptık, tahlil bulamadık. Sigortasız, vergisiz çalışıyorlar, kaçak beşerler da burada yaşıyor” dedi.
‘ABD VE AVRUPA’DAN OLUMLU İŞARETLER VAR’
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin de geçen yılın son çeyreğinden itibaren yüzde 70’leri bulan doluluk oranının hem İstanbul’da hem de Türkiye genelinde bu yılın birinci 3 ayında da devam ettiğini söyledi. Eresin, şunları söyledi: “Bu yıla katıldığımız fuarlardan çok olumlu reaksiyonlar aldık. Olumlu sonuçları yılın ikinci yarısından itibaren almayı umut ediyoruz. Amerika ve Avrupa pazarlarında olumlu işaretler var. İspanya ve Latin Amerika’dan turist girişlerimizin geçmiş yıllarda olduğu üzere fark edilir formda artmasını bekliyoruz. İran pazarı Nevruz bayramıyla birlikte hızlandı. Ortadoğu pazarında canlılık devam ediyor. Rusya ve Ukrayna turizm pazarlarındaki kaybımızın öbür pazarlar ile kapanması ihtimali devam ediyor. Gelen işaretler bu beklentimizi doğrular nitelikte.”
2 YIL SONRA UÇUŞLARA BAŞLIYOR
Suudi Arabistan Havayolları Saudia, iki yıl ortanın akabinde İstanbul uçuşlarına tekrar başlıyor. Saudia’nın birinci tarifeli seferi başşehir Riyad ve Cidde’den İstanbul Havalimanı’na bugün yapılacak. Şirket, 11 Mayıs’ta da Medine’den İstanbul seferlerini gerçekleştirecek. Cidde ve Medine seferleri haftanın her günü karşılıklı olarak yapılacak. Riyad uçuşlarının ise salı, perşembe ve cumartesi olmak üzere haftanın 3 günü olacak formda düzenleneceği belirtildi. Seferler, Airbus A330 tipi geniş gövdeli uçaklarla gerçekleştirilecek.
