Dünyanın pür dikkat takip ettiği savaşın beşinci günü geride kalırken epeyce kıymetli gelişmeler yaşandı. İki ülkenin temsilcileri, müzakereler için Belarus’ta bir ortaya geldi. Çatışmaların durması ve ateşkesin sağlanması hedefiyle yapılan görüşmelerden şimdilik barış ismine somut bir adım çıkmadı.
Görüşmeyle ilgili bir açıklama yapan Zelenski’nin danışmanı Mihail Podolyak, Rusya’nın çok derecede ön yargılı olduğunu belirterek, “Rusya tarafı, ne yazık ki hâlâ başlattığı tahripkar sürece dair ön yargılı bakışını sürdürüyor” dedi.
Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinski ise, “En kısa müddette muahedeye varmak istiyoruz. Genel pozisyonu kestirim edebileceğimiz makul noktalar belirledik” dedi. Medinski, müzakerelerin sürdürülmesi konusunda anlaştıklarını ve bir sonraki görüşmenin Polonya-Belarus hududunda gerçekleşeceğini söyledi.
İki taraf ateşkesin sağlanması için yakın gelecekte ikinci tıp müzakerelerin yapılması konusunda anlaşmış olsa da Ukrayna’da sıcak çatışmalar devam ediyor. Ukrayna BM Daimi Temsilcisi Sergiy Kyslytsya da dün gece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde bu bahiste değerli açıklamalar yaptı.
Kyslytsya, Ukrayna’daki kentlerin her gün bombalandığını belirterek, “Saldırgan ülkenin temsilcisine şunu söylemek istiyorum. Şu anda Ukrayna kentlerindeki genel uyarıyı biliyor musunuz? ‘Dikkat, dikkat! Hava saldırısı…’ Lütfen fotoğraflara bakın, neler oluyor görün! Sabah akşam bombalanıyor şehirlerimiz” dedi.
RUSLAR TÜM GÜCÜNÜ GÖSTERMEDİ!
‘Putin’in oynayacak çok kartı var’
Öte yandan Rus ordusunun Ukrayna’nın başşehri Kiev’e yönelik saldırısı, birinci üç güne kıyasla daha düşük bir yoğunlukla devam ediyor. Bu durumu New York Times’a pahalandıran uzmanların genel niyeti ise “Rusya’nın ek savaş gereçlerini cepheye taşımaya odaklanmış olmasından kaynaklanıyor” şeklinde…
ABD’nin eski NATO büyükelçisi emekli Korgeneral Douglas Lute da gazeteye yaptığı açıklamada bu noktaya değindi.
“Rusya, askeri kapasitesini şimdi verimli bir biçimde toplamadı” diyen Lute, “Daha savaşın çok başlarındayız. Ruslar birinci olarak kentleri ele geçirmeye yönelik atılımlar yaptı. Sivilleri korkutmak ve kaçmaya zorlamak için ağır topları, bombaları tercih etti. Lokal altyapıyı ve bağlantısı yok etmeye çalıştı. Artık iki taraf görüşerek adım atmış olsa da Putin’in oynayacak çok kartı var” ifadelerini kullandı.
24 Şubat’ta başlayan Rusya Ukrayna savaşının altıncı gününde en aktüel harita bu şekilde… Üstte da göreceğiniz üzere Rus birlikleri Kiev ve istikametinde ilerleme isteğini sürdürürken, Donetsk, Luhansk ve Harkiv’de de hareketlilik devam ediyor. Güneyde de sıcak çatışmalar yaşanıyor. Rus kuvvetleri Kırım’dan Ukrayna topraklarına gerçek ilerliyor. Hatta bu bölgede Azak Denizi kıyısındaki Melitopol ile Berdyansk kenti Rus denetimine geçti.
Lute’un dediği üzere Putin’in elinde masaya süreceği çok kart var. Bunlardan en değerlisi de özel savaş durumuna geçmesi buyruğuyla gündeme gelen nükleer caydırıcı güçler… Rusya Savunma Bakanı ile Genelkurmay Lideri’ne talimatlar veren Putin, nükleer caydırıcı kuvvetlerin “özel bir muharebe vazifesi rejimine” geçirilmesini emretti. Rus önder, ayrıyeten Ukrayna’daki çatışmaya direkt müdahale eden tüm ülkeleri sert bir formda misilleme yapmakla da tehdit etti.
UKRAYNALILAR KİEV’DE DİRENİYOR
Yaşanan savaşta altı çizilmesi gereken en değerli nokta ise Ukraynalıların savunmalarıyla Rusları şaşırtmış olması… Örneğin Rusların Kiev Havaalanı’nı ele geçirme isteği ve destek kuvvetlerinin içeri girmesine yönelik teşebbüsleri başarısız oldu.
Dün yaklaşık olarak 5 kilometre ilerleyebilen Rus birlikleri şu anda Kiev kent merkezinden yaklaşık 25 kilometre uzakta bulunuyor. Bu da Rus askerlerinin kentte yavaşladıklarını ve çok fazla ilerleme kaydedemediklerini gösteriyor.
Lakin güçlü savunmaları Ukraynalıların ağır darbeler almasına da mahzur olmadı. Ülkede bilhassa cumartesi günü 50’den fazla patlama yaşandığı bildirilirken şiddetli çatışmalar meydana geldi. Peremohy Bulvarı ve etrafı, Kiev Termal Güç Santrali, Minsk Masifi semti ağır ateş altında olan yerlerden yalnızca birkaçı…
Aşağıdaki haritada da göreceğiniz üzere Rus kuvvetleri Kiev’in doğusunda Ukraynalı askerler ve orduya yardım eden gönüllüler tarafından durduruldu. Rus kara birlikleri buna yanıt olarak Dinyeper Nehri’nin batı kıyısından Kiev’e girmeye çalıştı ve başarılı oldu. Bu bölgede çatışmalar devam ediyor.
Savaş Araştırmaları Enstitüsü’nün önde gelen Rusya analistlerinden biri olan Mason Clark, Insider’a yaptığı açıklamada “Rusya Ukrayna’yı hafife aldı. Ukrayna ordusunun çok çabuk çökeceğini düşündü fakat karşısında yüksek bir morale sahip bir ordu buldu. Ruslar bence bu taarruzu çok makûs bir formda yürütüyor. Yeni desteklerle farklı stratejiler geliştirebilirler” dedi.
Global tahlil kuruluşu Chatham House’da Rusya ordusu konusunda uzman olan Mathieu Boulègue de “Rusya tüm gücünü tam manasıyla kullanmadı. Hatta birinci iki günde bombalar yağdırmış olsa da çok başarılı olduğunu söylememiz zor” diye konuştu.
Boulègue ayrıyeten Rusya’nın hesap etmediği kadar kayıp verdiğinin altını çizerek, “Daha tecrübeli birlikler, daha fazla silahl ve daha çok bombalamayla işgali bir adım daha öteye götürebilir. Bilhassa Harkiv ve Mariupol’da yaptıkları üzere, ağır topçu ve kara birlikleriyle Kiev’e daha güçlü çıkartma yapacaklardır” dedi.
Bir savunma araştırma kurumu olan Royal United Services Enstitüsü’nde kara savaşı uzmanı olan Jack Watling ise Rusların Ukrayna’da çok fazla askeri kuvvetinin olduğunu söyleyerek, “İstikrarlı bir biçimde ilerlemeye devam ediyorlar. Bir-iki gün içinde şayet görüşmeler olmaz somut adımlar atılmazsa Kiev’de daha da yüksek seviyede ateş gücü uygulayacaklardır” tabirlerini kullandı.
New York Times’a konuşan analistlerin ortak görüşü ise Ukrayna ordusunun elindeki mühimmatın bir hafta içinde tükenmeye başlayacağı istikametinde. Uzmanlara nazaran bu durum Rus işgalinin maksadına ulaşma sürecini hızlandırabilir.
Şu an Kiev’de yaşanan yıkım ve askerlerin imgeleri adeta İkinci Dünya Savaşı’nı hatırlatıyor. Kentin ana caddelerinden biri olan Peremohy Bulvarı boyunca ağır çatışmalar görüldü ve görülmeye devam ediyor. Üstteki haritada da göreceğiniz üzere kentin kuzeyi, batısı ve doğusunda çatışmalar yaşanıyor.
HARKİV’DE RUS İŞGALİ
‘Toprağımızdan bir santimetre bile vermeyeceğiz’
Rusya, Ukrayna’nın en büyük ikinci kenti olan Harkiv’de de ilerlemeyi sürdürüyor. Bu bölgede çatışmalar bilhassa 25 Şubat’ta kent sonlarının birkaç kilometre dışında olan Tsyrkuny köyü yakınlarında ağırlaşmıştı. Kiev ile kıyaslayacak olursak Rusların bu bölgede daha başarılı olduğunu söylemek mümkün.
Harkiv ve etrafında çok fazla direnç gösteremeyen Ukrayna, kent merkezinin biraz dışına yanlışsız çekilmiş durumda. Hatta doğruluğu tam olarak netleşmedi fakat kimi kaynaklarda Harkiv’de bir gaz nakil sınırının vurulduğuna dair bilgiler var. Harkiv Valisi Oleg Sinegubov ise Rus ordusunun Harkiv savunma çizgisini aşıp kente resmen girdiğini açıklayarak şu tabirleri kullandı:
“Şu an kentimizde olanlar savaş kabahatidir. Halka karşı yapılan bir soykırımdır. Rusya, askeri nokta olmayan sivil yerleşim yerlerini toplarla vuruyor. Onlarca sivil vatandaş ölüyor. Beşerler ilaç almak için eczaneye giderken ya da besin gereci için marketlere giderken öldürülüyor.
“Hâlâ devam eden ataklardan ötürü tam olarak ne kadar kaybımız var belirleyemiyoruz. 28 Şubat’ta 11 kişi öldü ve onlarca yaralımız var. Savunmaya devam ediyoruz. Rusya bize helikopterle saldırmak istedi lakin geri püskürttük. Toprağımızdan bir santimetre bile vermeyeceğiz.”
Harkiv Valisi Oleg Sinegubov doğal olarak halkına umut aşılmaya çalışıyor fakat bölgede Ruslar kararlılıkla ilerleyişini sürdürüyor. Aşağıdaki haritada da göreceğiniz üzere Rus birlikleri Harkiv’in kuzeyinde kente girişlerini sürdürüyor. Hatta Ruslar burada Ukrayna’ya ilişkin olduğu tespit edilen silahları da imha etti.
ODESSA’DA SİREN SESLERİ TEKRAR YÜKSELDİ
Savaş Ukrayna’nın Kırım’a yakın olan bölgesinde de sürüyor. Buraya Kırım’dan gelen Rus kuvvetleri, Ukraynalı birlikleri şu ana kadar kuzeydeki Zaporizhzhia’ya kadar itti. Kherson kentinde bir köprüde şiddetli çatışmalar yaşanırken Rus askerleri, Ukrayna’nın Kırım’ın su muhtaçlığını karşılamak için 2014 yılında Dinyeper Irmağı’na bağlı olarak inşa ettiği Kuzey Kırım Kanalı’ndaki barajı da havaya uçurdu. Şu ana kadar tüm cephelere bakarsak Rusların en güçlü olduğu bölge burası…
Rus güçleri dört gün evvel Azak Denizi kıyısındaki Melitopol kentini ele geçirip değerli bir adım atmıştı. Pazar günü de Berdyansk kentini Rusların eline geçti. Berdyansk Belediye Lideri Alexander Svidlo yaptığı açıklamada kentin şu anda Rus denetiminde olduğunu söylerken, Rus askerlerin tüm kamu binalarının da denetimini aldığını duyurdu.
Bu bölgede şu an en kilit yer ise Odessa… Halkın iki günün akabinde bir kere daha siren sesleriyle uyandığı kentte sıklıkla sokak çatışmaları yaşanıyor ve caddelerin çok kıymetli bir kısmı kum torbalarıyla çevrilmiş durumda. Rusların buradaki emeli Ukrayna’nın denizle olan bağını kesmek.
Rus güçleri ilerleyen günlerde bunu başaracak üzere görünüyor zira Ukrayna burada pek fazla direnemiyor. Ruslar şu an Odessa Limanı’nda pek çok savaş gemisi de tutuyor.
UKRAYNALILAR KOMŞU ÜLKELERE VE AVRUPA’YA GÖÇ EDİYOR
Yerleşim yerlerine Ruslar tarafından yapılan ağır bombardımanlar sonrası Ukrayna’da yaşayanlar ülkelerini terk etmeye başladı. Birleşmiş Milletler’in paylaştığı sayılara nazaran, Rusya’nın işgalinden bu yana yaklaşık yarım milyon Ukraynalı, ülkesini terk etmek zorunda kaldı.
Bu insanlardan çok azı Polonya’ya giderken, öbürleri Macaristan, Moldova, Romanya ve Slovakya’ya sığındı. Ayrıyeten Romanya makamlarının açıklamalarına nazaran ülkeye giren Ukraynalıların pek birden fazla buradan diğer Avrupa ülkelerine gitti.
Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde yaşayanlar da Rusya’ya sığınıyor. Moskova, Ukrayna ile tansiyonun artmasıyla birlikte 18 Şubat’ta bölge sakinlerini Rusya’ya çağırmıştı. O günden bugüne kadar Donbas bölgesinden yaklaşık 129 bin kişi Rusya’ya göç etti.
Tüm bunların dışında Ukrayna’yı terk edemeyen beşerlerle ilgili haberler de geliyor. Örneğin Hindistan Dışişleri Bakanı pazar günü gazetecilere verdiği demeçte, yaklaşık 15 bin Hint vatandaşının çatışmaların olduğu bölgelerde mahsur kaldığını söyledi.
Pazartesi günü yapılan açıklamada ise Hindistan hükümeti, Ukrayna’nın komşu ülkeleriyle olan hudut kapılarından yaklaşık 2 bin kişiyi tahliye etmeyi başardıklarını açıkladı. Birçoğu Ukrayna üniversitelerinde öğrenci olan binlerce Afrika ülkesi vatandaşı da Ukrayna’nın birçok kentinde mahsur kalmış durumda. Öğrencilerin ülkelerine geri dönmeleri için gerekli adımlar atılmaya çalışılıyor.
