Rusya kuşatmasından ve ağır silahlı çatışmadan kurtarılan siviller 200 kilometrelik bir seyahatin akabinde Zaporijya’ya ulaştı.
Kurtarılanlar ortasında, direnişin son kalesi olarak bilinen ve çok sayıda sivilin de sığınaklarda sıkıştığı Azovstal çelik fabrikasında bulunan 69 kişi de var. Çelik fabrikasından birinci defa insani bir koridor açılarak sivillerin tahliyesi sağlansa da içeride hala çok sayıda kişinin kurtarılmayı beklediği biliniyor.
Günler boyunca tünellerde yaşamak, mumların üzerinde yemek pişirmek ve Rus kuvvetleri tarafından tehdit edilmek… Siviller yaşadıkları kâbus dolu günleri “Oradan çıkamayacağımızı düşündük” diyerek anlatıyor.
Kurtulanlar sevdiklerine bu türlü kavuştu
TÜM UMUTLAR TÜKENMİŞKEN GELEN KURTULUŞ
Tvaris sığınağı, Rus bombardımanının direkt isabetine dayanamadı, içeride kalanların yiyeceği tükeniyordu ve su bulmak için dışarı çıkmak onları öldürebilirdi. Mariupol’daki Azovstal çelik fabrikasındaki siviller için bu büyük eziyet dün Zaporizhzhia’daki bir alışveriş merkezi otoparkının güvenliğine ulaşmayı başardıklarında bitti.
Kurtulan kümenin üyeleri, kuşatılmış fabrikada son birkaç hafta içinde yaşadıklarını dünya basınına anlattı. Bu şahıslar Ukrayna birlikleriyle birlikte, çelik fabrikalarının altındaki tünellerde hayatta kalmışlar, yiyeceklerini bombalar yüzünden parçalanmış ve etrafa sıçramış camları ayırarak yemişler ve günler boyunca kurtarılmayı ummuşlardı.
Azovstal’dan tahliye edilen Anna Zaitseva, “Sürekli ateş altında, paspaslar üzerinde uyumak, patlama seslerini dinlemek, oğlunuzla birlikte koşmak ve bir patlamayla birlikte yere düşmek; her şey korkunçtu” diyerek anlatıyor yaşadıklarını.
Anna, altı aylık bebeğini kucağında taşıdı ve çocuğu için mama bulan askerlerden, onları inançlı bir yere götüren milletlerarası kurtarma takımlarına kadar herkese minnettarlığını tabir ederken ağladı.
“Teşekkür ederim,” dedi, alışveriş merkezinin içindeki özel bir alana götürülmeden evvel. Korkmuş, yorgun ve harap düşmüştü. Lakin mutluydu…
Azovstal’da mahsur kalanlar ortasında çok sayıda yaşlı ve çocuk bulunuyor
GERİDE KALANLAR DA VAR
Çelik fabrikalarının altındaki sığınaklarında mahsur kalan yaklaşık 100 sivilden oluşan kümeye, işgalci Rus güçleriyle yapılan ve gerçekleştirilmesi günler süren bir mutabakatla geçiş müsaadesi verildi.
Lakin operasyon sırasında kimi sivillerin geride bırakılması ve Rus kuvvetlerinin bölgede tanklar ve zırhlı araçlarla yeni bir akın başlatmasının akabinde yeni bir kaygı dalgası daha oluştu.
11 kilometrekarelik bir alana yayılan Azovstal kompleksi, gerilla savaşı için fırsat yaratan demiryolu çizgileri, depolar, kömür fırınları, fabrikalar, bacalar ve tünellerden oluşan genişleyen bir yer.
Kalite denetim vazifelisi 54 yaşındaki Elyna Tsybulchenko için fabrikada yaşadığı müthiş anların anısı çok taze. Tsybulchenko, bombardıman meskenini tahrip ettikten ve kentte su azaldıktan sonra Azovstal’a sığındı, fakat tesisin içine su taşımak bile büyük riskler taşıyordu.
“BİR TOPLU MEZARDA OLDUĞUMUZU SANDIK”
“Bizi her saniye bombaladılar … Her şey titriyordu. Köpekler havlıyor ve çocuklar çığlık atıyordu” diyen Elyna “Ancak en sıkıntı an, sığınağımızın direkt bir darbeden kurtulamayacağının söylendiği zamandı” kelamlarıyla yaşadığı kaygıyı anlatıyor.
“Buranın bir toplu mezar olacağını ve kimsenin bizi ateş altında kurtaramayacağını anladık” diye ekleyen bayan kurtuluşlarının imkansız olduğuna inanmış.
Kurtulanlar Zaporizhzhia’ya otobüslerle taşındı
Elyna Tsybulchenko “Sığınakta, daima titreyen ıslak ve nemli bir bodrum katında beklemenin ne kadar korkutucu olduğunu hayal edemezsiniz. Allah’a füzelerin sığınağımızın üzerinden uçması için dua ediyorduk, zira şayet sığınağa çarparsa, hepimiz işimiz bitecekti.” diyor.
Tahliye edilenler Zaporizhzhia’da, otobüslerden sıcak yemek sunan bir çadıra yanlışsız yola çıktılar. İçeride, anneler küçük çocukları besledi. Zaitseva, Azovstal’da hayatta kalmak için ne kadar zorlandıklarını anlattı:
“Su bulmak için binalar ortasında hareket etmek zorunda kaldık. Babam da dahil olmak üzere tüm erkekler bunu bizim için yaptılar “dedi. “Yaralandılar ancak şükürler olsun ki yaraları ölümcül değildi.”
IŞIKSIZ SIĞINAKTA KÜÇÜK ÇOCUKLARIYLA KALDILAR
Genç bayan, Ukrayna birliklerinin küçük oğlu için mama bulduğunu ve bu mamam tükendiğinde, mumların üzerinde irmik pişirdiklerini anlattı. Işıksız bir sığınakta küçük çocuklarla kapalı kalmanın zorluğu Zaitseva’nın anlattıklarıyla açıklığa kavuştu.
Zaitseva, üç defa tahliye edilmeye çalışıldıklarını, birinde dışarı çıktıkları anda ateş altında kaldıklarını anlattı. Ateşkes bozulduğu için her denemelerinde çok temkinli davranmışlar. Son günlerde ise artık unutulduklarını; herkesin onları geride bırakıp devam ettiğini düşünmeye başlamışlar.
Bir ve dokuz yaşlarında iki çocuğuyla birlikte Azovstal’dan kurtulan Anna “Ukrayna topraklarında olduğum için çok memnunum,” diyor ve ekliyor “Oradan asla çıkamayacağımızı düşündük.”
