TÜFE’de (2003=100) 2022 yılı Şubat ayında bir evvelki aya nazaran %4,81, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran %16,45, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran %54,44 ve on iki aylık ortalamalara nazaran %25,98 artış gerçekleşti.
YILLIK TÜFE’YE NAZARAN 7 ANA KÜME DAHA DÜŞÜK, 5 ANA KÜME DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Yıllık en düşük artış %11,89 ile haberleşme ana kümesinde gerçekleşti. Bir evvelki yılın birebir ayına nazaran artışın düşük olduğu başka ana kümeler sırasıyla %22,24 ile eğitim, %26,87 ile giysi ve ayakkabı ve %32,86 ile sıhhat oldu. Buna karşılık, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran artışın yüksek olduğu ana kümeler ise sırasıyla, %75,75 ile ulaştırma, %64,83 ile mesken eşyası, %64,47 ile besin ve alkolsüz içecekler oldu.
AYLIK TÜFE’YE NAZARAN 8 ANA KÜME DAHA DÜŞÜK, 4 ANA KÜME DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Ana harcama kümeleri prestijiyle 2022 yılı Şubat ayında en az artış gösteren ana kümeler %0,30 ile giysi ve ayakkabı, %0,44 ile alkollü içecekler ve tütün ve %1,49 ile konut oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Şubat ayında artışın yüksek olduğu ana kümeler ise sırasıyla, %8,41 ile besin ve alkolsüz içecekler, %7,00 ile konut eşyası, %6,39 ile sıhhat oldu.
Şubat 2022’de, endekste kapsanan 409 unsurdan, 53 unsurun ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 24 hususun ortalama fiyatında değişim olmadı. 332 hususun ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE GÖSTERGESİ (B) YILLIK %47,01, AYLIK %3,87 ARTTI
İşlenmemiş besin eserleri, güç, alkollü içkiler ve tütün ile hariç TÜFE’de 2022 yılı Şubat ayında bir evvelki aya nazaran %3,87, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran %11,65, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %47,01 ve on iki aylık ortalamalara nazaran %24,54 artış gerçekleşti.
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE) YILLIK %105,01, AYLIK %7,22 ARTTI
Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Şubat ayında bir evvelki aya nazaran %7,22, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran %18,43, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran %105,01 ve on iki aylık ortalamalara nazaran %56,83 artış gösterdi.
ENDÜSTRİNİN DÖRT ANA BÖLÜMÜNDEN İMALAT ENDEKSİ YILLIK %97,86 ARTTI
Endüstrinin dört dalının yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %98,70, imalatta %97,86, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %202,51 ve su temininde %33,73 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi kümelerinin yıllık değişimleri; orta malında %115,13, sağlam tüketim malında %69,20, dayanıksız tüketim malında %70,00, güçte %188,47 ve sermaye malında %71,90 artış olarak gerçekleşti.
ENDÜSTRİNİN DÖRT ANA DALINDAN İMALAT ENDEKSİ AYLIK %5,60 ARTTI
Endüstrinin dört dalının aylık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %6,39, imalatta %5,60, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %24,66 ve su temininde %7,37 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi kümelerinin aylık değişimleri; orta malında %5,33, güçlü tüketim malında %7,66, dayanıksız tüketim malında %5,38, güçte %19,98 ve sermaye malında %4,79 artış olarak gerçekleşti.
YILLIK Yİ-ÜFE’YE NAZARAN 20 ALT KESİM DAHA DÜŞÜK, 9 ALT BÖLÜM DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Yıllık en düşük artış %33,73 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, %34,41 ile giysi eşyası, %37,68 ile temel eczacılık eserleri ve müstahzarları alt kesimlerinde gerçekleşti. Buna karşılık ham petrol ve doğal gaz %213,67, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %202,51 ve kok ve rafine petrol eserleri %198,88 ile endekslerin en fazla arttığı alt bölümler oldu.
AYLIK Yİ-ÜFE’YE NAZARAN 18 ALT DAL DAHA DÜŞÜK, 11 ALT BÖLÜM DAHA YÜKSEK DEĞİŞİM GÖSTERDİ
Aylık en düşük artış; %1,20 ile tütün eserleri, %2,82 ile giysi eşyası, %2,90 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik eserler alt bölümlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %24,66, ham petrol ve doğal gaz %20,52 ve temel eczacılık eserleri ve müstahzarları %17,63 ile endekslerin en fazla arttığı alt bölümler oldu.
KİRA ARTIRIMI YÜZDE 25.98 OLDU
Şubat ayı enflasyonun açıklanmasıyla birlikte bu ay kiralara yapılacak artış oranı muhakkak oldu.
Şubat ayında enflasyon yüzde 54.44 olarak gerçekleşti. TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına bakıldığında ise yüzde 25.98 sayısı ortaya çıktı.
Böylelikle kiralara yapılacak artış oranı yüzde 25.98 oldu.
Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk’te enflasyon sayılarını kıymetlendirdi. Şener’in açıklamaları şu halde:
Aylık 4,5-5’ti piyasa beklentisi. Detaylara bakmak lazım. Yıllık bazda en yüksek düzeye çıktı. Alışılmış değerli. Hem global hem de Türkiye’deki enflasyonda 2 kıymetli öge var. Besin fiyatları ve güç fiyatları…
Biliyorsunuz yüzde 7 KDV indirimi oldu. Besinde yüzde 58 artış vardı. Bu ay yüzde 64 olarak görüyoruz. Şubat ayı enflasyonunun ana kaleminin besin harcamaları olduğunu görüyoruz. 4’te birlik enflasyon besin harcamalarından kaynaklanıyor.
Bu ayki sayıya bakıyorum 0.70 puana yakın KDV indiriminden ötürü iniş kelam konusu. Yüzde 64’lük artışı ancak yıllık bazda görmüş olduk. En büyük kalem gördüğüm kadarıyla besin harcamalarından oluşuyor. Esasen şubat ayında global çapta da besin fiyatları arttı.
ENFLASYONUN SEBEBİ YAKIT
Besin fiyatlarındaki KDV indiriminin yerinde olduğunu görüyoruz. Şubat sonuna yansımasına karşın anlaşılıyor. Öbür bir öge daha var. Hem ABD, hem Avrupa hem de Türkiye’de enflasyonun sebebi besin ve akaryakıt, motorin, yakıtlardan kaynaklanıyor. Akaryakıt ve akaryakıt kısmı yıllık yüzde 70’lerin üzerinde güç artışı görüyoruz.
Son 1 yıllık devirde 40-42’den petrol fiyatlarının 110-120 dolarlara çıktığını görüyoruz. Güçte 40 dolardan 2 kattan fazla artışı dünyadaki enflasyon üzerinde çok önemli baskı oluşturuyor.
Tedarik meşakkatleri global çapta enflasyon olarak karşımıza çıkıyor. Akaryakıt benzin motorin hepsi ulaştırmanın üzerinde yüzde 75 olması Avrupa ve ABD’de olduğu üzere güç ve besin fiyatları olduğunu görüyoruz.
GLOBAL ÇAPTA ENFLASYON SORUNU VAR
Rusya – Ukrayna ortasındaki savaşla birlikte aslında şimdi kısmi gördük, ilerleyeceği düzey geleceği boyut tüm enflasyonlar global çapta enflasyon sorunu için kıymet arz ediyor. Enflasyon ve büyüme üzerindeki yansımalarını ilerleyen periyotta göreceğiz.
Geçen ayı hatırlarsanız yüzde 11.1’lik enflasyon vardı. Artık tek haneli sayılara gelinmesi bence çok kıymetli. Hem aralık hem de ocakta çift haneli sayılar vardı. Gelinen noktada yüzde 4-4,5’a gelmesi aylıkta tek haneye inmemizi sağladı.
Önümüzdeki aylarla ilgili hem aylık hem de yıllık aşağı çekiyor. Mart ve nisanda da tek haneli sayıları göreceğiz. Nisan itibariyle aşağı istikametli devam etmesi çok olağan. Lakin her gün yeni olay yaşanıyor dünyada. Rusya Ukrayna dünyada buğday muhtaçlığını karşılayan iki ülke. Global çaptaki bu gelişmeler hem besin hem de güç fiyatlarını etkiliyor.
YAZ AYLARINDA DÜŞÜŞ BEKLENEBİLİR
Yaz aylarıyla birlikte besinin daha aşağı düzeylere gelmesi beklenir. Savaş üzere durumlarda olağan bu beklentiler değişiyor. 23.60, Hazine 24 bekliyor. Tekrar eski rayına oturursa daha da aşağı iner.
