ABD’li finansal hizmet şirketleri Visa ve Mastercard’tan Rusya’ya şok bir yaptırım geldi. Global ödeme sistemleri bakımından dünya devleri ortasında yer alan iki şirket, Rusya’daki operasyonlarını durdurdu. Böylelikle, Rusya’dan alınan Visa ve Mastercard özellikli kartlar yurtdışında çalışmayacak, yurtdışıdan alınan kartlarla da Rusya’da süreç yapılamayacak. Süreç tamamlandığında, Visa ve Mastercard özellikli kartların hepsi geçerliliğini yitirecek. 2020 yılı datalarına nazaran, Rusya’da yapılan kartlı ödemelerin ortalama yüzde 75’i Visa ve Mastercard üzerinden gerçekleştiriliyor. Kalan ortalama yüzde 25’lik kısım ise Rusya’nın yerli ödeme sistemi olan Mir üzerinden yapılıyor. Öbür yandan, Visa yıllık gelirlerinin, 1 milyar dolara denk gelen yüzde 4’lük kısmını Rusya’dan elde ediyor.
‘KARTLAR ÇALIŞMAYACAK’
Visa’nın Üst Yöneticisi Al Kelly, hususla ilgili açıklamasında, “Bunun bedelli meslektaşlarımız ve Rusya’da hizmet verdiğimiz müşteriler, ortaklar, tüccarlar ve kart sahipleri üzerinde yaratacağı tesirden ötürü üzgünüz. Bu savaş ve barış ve istikrara yönelik süregelen tehdit, kıymetlerimiz doğrultusunda karşılık vermemizi gerektiriyor” dedi. Mastercard’dan yapılan açıklamada ise, “Rus bankaları tarafından verilen kartlar artık Mastercard ağı tarafından desteklenmeyecek. Ülke dışında verilen rastgele bir Mastercard, Rus işletmelerinde yahut ATM’lerinde çalışmayacaktır” sözleri yer aldı.
‘RUSYA İÇERİSİNDE SÜREÇLER SÜRECEK’
Rusya da Visa ve Mastercard’ın kararının akabinde bir açıklama yaptı. Bankadan yapılan açıklamada, ülkede Visa ve Mastercard’la yapılan süreçlerin, Ulusal Ödeme Kartı Sistemi ile gerçekleştirildiği ve yaptırımlardan etkilenmediği belirtildi. Kelam konusu kartlarla, Rusya’da ATM’ler, ödemeler ve para transferleriyle ilgili süreçlerin yapılmaya devam edileceğine işaret edilen açıklamada, “Rus bankaları tarafından verilen Visa ve Mastercard kartları, son kullanma tarihlerine kadar Rusya’da olağan bir halde çalışmaya devam edecek” denildi. Açıklamada, Visa ile Mastercard ile yurt dışına yönelik para transferlerinin ise artık yapılamayacağı, bu nedenle yurt dışındaki internet alışveriş sitelerine de ödeme yapılamayacağı kaydedildi.
TÜRSAB: TAHLİLİ KESİNLİKLE BULUNUR
RUS vatandaşlarının kartla ödeme yapamayacak olması, geçtiğimiz yıl 4.6 milyon Rus turisti ağırlayan Türkiye açısından da epey değerli. Visa ve Mastercard’ın yaptırım kararına ait görüşlerini aldığımız Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) İdare Şurası Lideri Firuz Bağlıkaya, “Açıkcası SWIFT kararının akabinde bu biçimde bir yaptırımı da bekliyorduk. Rus turistler paket çeşit satın alıyor ve ödemeleri gelmeden yapabiliyor. Lakin, buraya geldiklerinde yapacakları ödemeler açısından zahmetler elbette olacaktır. Tahlil ise kesinlikle bulunur. Bakanlık, sivil toplum örgütleri ve emsal kuruluşlar çalışma halinde. Hasebiyle bir tahlil bulunacaktır diye kestirim ediyorum. Bundan 15-20 yıl evvel de turist geliyordu. Uçaklar kalktığı, turistler geldiği sürece kesinlikle biz tahlil yolu olur” diye konuştu.
MIR VE ONIONPAY TÜRKİYE’DE GEÇERLİ
VISA ve Mastercard’ın aldığı yaptırım kararının uygulamaya konulması sonrasında Rus vatandaşları, yurtdışında yerli ödeme sistemi ‘Mir’ ve Çinli ‘OnionPay’ üzerinden süreçlerini gerçekleştirebilecek. Kararının akabinde bu iki sistemin yaygınlaşmasına yönelik Rusya’nın ekstra çalışmalar yapması bekleniyor. Mevzuyla ilgili görüştüğümüz yetkililer, bu iki ödeme sisteminin de Türkiye’de geçerli olduğunu söylerken, süreçlerin Ruble-TL yahut -TL üzerinden gerçekleşmesi nedeniyle Rus bankalarına uygulanan SWIFT yaptırımından da etkilenmediğini aktardı. Öbür yandan, Rus ödeme sistemlerinin de milletlerarası alanda kullanılması yasaklanırsa o vakit Türkiye’nin bu duruma itiraz etme hakkının olduğu da bildirildi. 2020 yılı datalarına nazaran Rusya’da Mir özellikli 74.6 milyon adet banka kartı bulunuyor. Mir ülkedeki tüm banka kartlarının
yüzde 28’ini temsil ederken, kartla yapılan ödemelerden ortalama yüzde 25 hisse alıyor.
