“Hayalini kurduğum her şeydi, bir erkeğin nasıl olması gerektiğine örnekti” diyor Marina ve ekliyor: “Ailemizin merkeziydi, kalemizdi ve kalbimizdi. Birçok saklı düşümü gerçeğe dönüştürmüştü.”
Marina’nın 34 yıllık eşi Mihailo, 6 Mart’ta Ukrayna’nın başşehri Kiev’in dışındaki banliyö kenti İrpin’de Rus güçleri tarafından öldürüldü.
Bu bir apartman dairesine isabet edip, bir aileyi yıkan tek bir tank mermisinin kıssası. Fakat Rus işgali neredeyse üçüncü haftasını doldururken, Ukrayna genelinde bu türlü sayısız aile var.
Marina, 54 yaşındaki eşi Mihailo ve tekrar tıpkı taarruzda ölen 32 yaşındaki oğlu Serhiy’in öyküsünü anlatmak istiyor.
Üç yaşındaki Mihaylo, ölen dedesinin ismini taşıyor.
TARİFSİZ ACI
BBC, kızı Yanna ve çok sevdiği dedesinin ismini taşıyan üç yaşındaki Mihaylo ile birlikte Ukrayna’nın batısındaki uzaktan akrabalarının yanına sığınan Marina ile manzaralı bir konuşma gerçekleştirdi.
Marina ekranda siyah giysileriyle, bitkin bir halde belirdi; sözcükler ağzından bir acı, yas ve öfke dalgasıyla döküldü.
“Bir insan bir yerlerde öldürülünce, polis katillerini arar” diyor ve devam ediyor:“Bir mahkeme olur, zanlı cezalandırılır. Artık öldürülen yalnızca bir kişi değil, çok sayıda insan. Bir ulus öldürülüyor. Dünyanın bunu kimin yaptığını görmesini ve Putin ve rejiminin sevdiklerimin öldürülmesinde hatası üstlenmesini istiyorum.”
Ruslar İrpin’i gaye almaya başladıklarında, Marina, eşi ve oğlu dairelerini terk edip, kızlarının yakındaki konutuna geçmişler. Taarruz günü ise tank ateşi nedeniyle yer altındaki otoparka sığınmak zorunda kalmışlar.
Akşamları durumun biraz daha sakin olması nedeniyle 15’inci kattaki dairelerine çıkıp, biraz yiyecek almak ve torunlarına banyo yaptırmak istediler.
Küçük Mihaylo artık en ufak bir gürültüden bile korkuyor…
Marina “Her şeyi hemen yaptık” diye anlatıyor. Daha sonrasında ise bir gök gürültüsü duymuşlar:
“Mihayla ve Serhiy bizi, beni, kızımı ve torumunu uzaklaştırdılar. Biz çıkmayı başardık fakat onlar başaramadılar. Kulaklarımda bir ıslık duyuyordum ve derimde sıcak bir şeyler vardı. Ne olduğunu anlayamamıştım lakin hayatta olduğumu biliyordum.”
Bir tank mermisi, dairenin yatak odasına isabet etmiş ve bir uçtan başkasına havaya uçurmuştu.
TANK MERMİSİ MESKENİ YERLE BİR ETTİ
Dairenin dışında, koridorda, ailesini aramaya başladı ve kızıyla, torununu el yordamıyla buldu. Korkmuşlardı lakin yaralanmamışlardı. Üstlerine düşen şilte sayesinde kurtulmuşlardı:
“Eşimi ve oğlumu çağırmaya başladım. “Serhiy, Misha” diye bağırıyordum. Oğlum cevap verdi. Sesini takip ederek daireyi buldum. Kocam çabucak dairenin giriş kapısındaydı. Birkaç adım daha atmış olsaydı, dairenin dışına çıkıp, kurtulacaktı. Bir beton yığını üzerine düşmüştü.”
Serhiy yaşıyordu lakin durumu ağırdı.
“Oğlum bağırıyordu. ‘Anne, buraya gelme. Kaç! Kaç ve Yanna ile bebeği de götür’ dedi. Hareket edemediğini fark ettim. ‘Canım, lütfen bekle, senin için geri geleceğim’ dedim.”
Marina, Yanna ve küçük Mihaylo, toz ve duman bulutunun içinden, el yordamıyla tek tek merdivenlerden aşağı indiler. Otoparka ulaştığında, komşulara yardım etmeleri için yalvardı:
“İlk evvel erkekler gitti. Göz açıp kapayıncaya kadar geri döndüler. Birinin hala yaşadığını fakat yapabilecekleri bir şey olmadığını söylediler. Çarşaf ve gazlı bez istedim ve oraya gideceğimi söyledim.
Bir bayan hekim benimle geldi. Oğlumu bulduk, hala şuuru büsbütün açıktı. Karnı büsbütün açılmış, bacakları kırıktı. ‘Anne dayanamıyorum. Öldürün beni.’ dedi. Oğlum kollarımda, hiçbir şey istemeden, Putin’e lanet okuyarak öldü.”
Aile savaşa ikinci kere yakalandı
YOK OLAN HAYALLER…
Serhiy’in gelecek planları da onunla birlikte öldü. Evlenip bir aile kurma umutları…
Marina, “Oğlumun çocuklarını hiç göremeyeceğim Putin yalnızca eşimi ve oğlumu öldürmedi. Ailemi öldürdü” diyor.
Acılı anne ve eş, Rus başkanın “özel askeri operasyonu”na öbür bir isim takmış. “Özel tank ateşi operasyonu”. Acılı bayan bir meskenin tank ateşine tutulmasının yanılgı olabileceğini söylüyor fakat Ukrayna genelindeki yüzlerce meskenin olamayacağını söylüyor. İrpin’de Rusların konutları taammüden gaye aldığını anlatıyor. “Tanklar, en yeterli açıyı bulabilmek için oradan, oraya geçiyordu” diyor.
53 yaşındaki bayan, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Rusça konuşanların korunması misyonu argümanını öfkeyle reddediyor.
“Beni kurtarmasına gerek yoktu. Ben hiç baskı görmedim. Tüm hayatım boyunca Rusça konuştum. Seyahat edebiliyor, istediğim vakit dilimi konuşabiliyordum. Bir birçok üzere protesto için Ukraynaca konuşmaya başladım. Putin bana memleketimi daha da çok sevmeyi öğretti.“
SAVAŞA İKİNCİ DEFA YAKALANDILAR
Bu, Rusya’nın uzun gölgesinin Marina ve ailesinin üzerine ikinci defa düşüşü olmuş. 2014’te, Kremlin takviyeli ayrılıkçılar Ukrayna hükümetiyle savaşmaya başladığında, eşi Mihaylo ile ülkenin doğusundaki Donetsk bölgesinde, “hayallerindeki eve” daha yeni taşınmışlar. Sonra ise kaçıp, tarihin tekerrür ettiği İrpin’e yerleşmek zorunda kalmışlar.
Acı bir ironi de Doğu’dan kaçanların bir birçoklarının İrpin ve yanındaki Bucha’ya yerleşmiş olması. Bu iki yer de aralıksız Rus bombardımanına maruz kaldı.
Serhiy, annesinin kollarında can verdi.
Marina, acısını kemiklerine kadar yaşarken, her geçen gün daha da zorlaşıyor.
“Sabah uyanıyorsunuz ve en yakın olduğunuz insan orada değil. Size daima ‘günaydın’ deyip bir fincan kahve hazırlayan. Moraliniz bozuk olduğunda gelip, size sarılan kimse yok.”
Mihaylo bir makine mühendisiydi ve ailesine tapıyordu:
“Herkese benzemeyen bir babaydı. Tahminen de tüm vaktini çocuklarıyla geçirdiğinden. Torunu doğduğunda da birebirdi. Ona bir sürü şey öğretti.”
Marina hem kendisinin hem de Mihaylo’nun büyük “hayalperestler” olduğunu, daima geleceğe dair planlar yaptıklarını anlatıyor. Şimdiyse hayallerinin yerine, ailesinin geri kalanı için duyduğu, içini kemiren dert var:
“Torunum, dedesini tanımıyor ve dayısı da öldü. Gürültüden korkuyor. Bir gürültü duyduğunda, makus adamların ateş edip etmediğini soruyor. Kızımı ve torunumu kurtarmam, savaştan uzaklaştırmam gerek.”
Marina ve ailesinin geri kalanı kısa bir müddetliğine, Polonya hududundaki Lviv kentine kaçarak, savaş tehdidinden uzaklaşmışlar. Lakin Pazar sabahı, bu kent de akına uğradı. Bir askeri eğitim üssüne isabet eden güdümlü füze, 35 kişinin vefatına neden oldu.
Ukrayna’da şu anda hiçbir yer inançlı değil.
CENAZELERİNİ BİLE KALDIRAMADI
Eşini ve oğlunu kaybeden Marina, Batılı ülkelere bir uçuşa yasak bölge ilan etmeleri için yalvarıyor. “Sizden Ukrayna semalarını savunmanızı istiyoruz” diyor ve ekliyor:
“Bize ateş etmelerine müsaade vermeyin. Ukrayna tüm Avrupa’yı koruyor ve bunu tek başımıza yapamayız.”
Mihaylo ve Marina ataktan kurtulan torunlarıyla birlikte.
10 gün sonra, İrpin hala ateş altında ve kentin 60 binden fazla sakininin birden fazla kaçtı. Mihaylo ve Serhiy hala dairenin enkazında yatıyor. Bu Marina’ya çok büyük bir acı veriyor.
“Eşim ve oğlum hala orada. Onları kendim toprağa veremedim. Cenaze hizmeti yok, tabip yok, morg yok. Umarım onları toprağa verebilmenin, mezar taşları olabilmesinin yolunu bulabilirim. Bir haç olsun istiyorum. Gidip, ziyaret edebilmek.”
Bir tank mermisi, bir daire ve bir aile Rus işgalinin acımasızlığına ve Ukrayna’daki acıya ayna tutuyor.
