Vladimir Putin’in hayatında evvelce planlanmamış hiçbir şey olmuyor. Rusya Devlet Lideri’nin attığı her adım, kendisine 24 saat eşlik eden muhafazalar tarafından izleniyor.
Yemekleri büyük bir titizlikle hazırlanıyor, içtiği her şey, danışmanları tarafından denetim ediliyor. Bir vakitler eski Sovyet istihbarat örgütü KGB’de casus olan Putin, bilhassa de savaş periyotlarında etrafında olabilecek tehlikelerden ziyadesiyle haberdar.
Ukrayna’nın işgali de Putin’in karşı karşıya olduğu güvenlik risklerini artırıyor. Peki Rusya Devlet Lideri’nin korunmasından kim sorumlu? Güvenliği için ne üzere tedbirler alınıyor? İşte bilindiği kadarıyla bu soruların karşılıkları.
GENİŞ MÜDAFAA GRUBU
Rusya’daki pek çok güvenlik servisi ortasında bir tanesi var ki, misyonu bilhassa devlet liderini ve ailesini korumak.
Rusya Devlet Başkanlığı Güvenlik Servisi, kökleri KGB’ye uzanan ve Başbakan Mikhail Mişustin üzere başka üst seviyedeki yetkililerin korunmasından da sorumlu olan Rusya Federal Güvenlik Servisi FSO’ya bağlı.
Bu servisten gelen siyah ekip elbiseli, kulaklık takan muhafızlar gece gündüz devlet liderini izliyor.
Rus hükümetine ilişkin medya kuruluşu Russia Beyond’a nazaran, bu muhafızlar yurt dışı seyahatlerinde müdafaa misyonu üstlendikleri vakit dört halka biçiminde örgütleniyor.İlk halkada en yakınındaki ferdî muhafaza muhafızları bulunuyor.
İkinci halkada, kendini fark ettirmeden halk ortasına karışan muhafızlar oluyor. Üçüncüsündekiler, kalabalıkların etrafını sarıyor ve şüphelilerin girmesini önlüyor. Dördüncü ve sonuncu küme ise, yakınlardaki binaların üzerinde mevzilenen keskin nişancılardan oluşuyor. Putin bir yere gittiğinde de bu muhafızlar ona eşlik ediyor.
Rusya’nın güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunan Mayak Intelligence danışmanlık şirketinin yöneticisi Mark Galeotti, BBC Mundo’ya yaptığı açıklamada, “Putin helikopterleri sevmiyor; çoklukla motosikletler eşliğinde çok sayıda büyük siyah otomobil, kamyonet ve benzerlerinden oluşan devasa bir konvoy ile seyahat ediyor” dedi. Konvoy geçerken hava alanında olabilecek tüm insansız hava araçları engelleniyor ve trafik durduruluyor.
Rusya Devlet Başkanlığı Güvenlik Servisi, Putin tarafından altı yıl evvel kurulan ve liderin bir çeşit “kişisel ordusu” olarak tanımlanan “Rus Ulusal Muhafızları” yahut Rosgvardia tarafından destekleniyor.
Rusya Silahlı Kuvvetleri’nden bağımsız olan Rosgvardia’nın resmi misyonu hudutları korumak, terörizmle çaba ve asayişi sağlamak olmasına karşın, aslında en kıymetli misyonlarından biri Putin’i korumak.
Bath Üniversitesi’nde Rusya uzmanı olan akademisyen Stephen Hall, “Herkes onların aslında Putin’in ferdî muhafızı olduklarını biliyor” diyor. “Devlet Lideri hem ulusal muhafızlar, hem de başka güvenlik servisleri tarafından korunuyor.”
Hala Ulusal Muhafızlara başkanlık eden, Putin’in eski muhafazalarından Viktor Zolotov, son yıllarda kendisine bağlı güvenlik kuvvetindeki asker sayısını yaklaşık 400 bin artırdı.
Hall, “Bu çok büyük bir sayı. ABD üzere ülkelerin liderlerinin güvenliğinden sorumlu ünitelerin eleman sayısı bu sayının yanına bile yaklaşamıyor” diyor.
NE CİNS MÜDAFAA TEDBİRLERİ ALINIYOR?
Putin’i korumak için alınan tedbirlerin çapını bilmek güç olsa da, şahsen Kremlin ve Rus güvenlik uzmanları bu hususta birtakım ipuçları veriyor. Çok dikkat edilenlerden biri, yiyecek sorunu.
Mark Galeotti’ye nazaran, zehirlenmekten korkan Putin’in her yediğini tadan özel bir çeşnicibaşı bulunuyor. Galeotti, “Modern bir devlet liderinden çok bir ortaçağ hükümdarı gibi” diyor.
Rusya Devlet Lideri’nin yurt dışı seyahatlerinde de, yediği içtiği her şey takımının denetimi altında.
Galeotti, “Tüketeceği tüm yiyeceği ve içeceği alıyorlar. Örneğin, resmi bir yemekte şampanya kadehi kaldırılacaksa, Putin’in kadehi, grubunun getirdiği şişeden dolduruluyor” diyor.
Rusya uzmanı Stephen Hall da, Putin’in özel müdafaa muhafızlarının yemeklerin nasıl pişirildiğini şahsen izlediğini belirtiyor.
AKILLI TELEFON KULLANMIYOR
Alınan bir diğer tedbir de Kremlin’e akıllı telefon sokulmaması. Putin kendisi de akıllı telefon kullanmadığını söylüyor.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov da tekraren Putin’in “fazla vakti olmadığı için” cep telefonu kullanmadığını söyledi. Lakin Putin’in bu teknolojiyi kullanmamasının nedenlerinden biri internete hiç güvenmemesi.
Geçmişte internete “CIA projesi” diyen Putin, Amerikan istihbaratının her şeyi izlediğini düşündüğü için Rus halkından Google arama motorunu kullanmamalarını istemişti.
Galeotti, “Putin internet kullanmıyor, cep telefonlarını sevmediği biliniyor. Doğrusunu söylemek gerekirse haklı. Cep telefonları pek inançlı değil” diyor.
PANDEMİ VE TECRİT GÜNLERİ
Şu anda Vladimir Putin’e erişebilen şahısların sayısı sonlu. Putin’le bir ortaya gelen az sayıdaki yabancı başkan de ortalarında muhakkak bir aralık bulundurmaya ihtimam gösteriyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron’la uzun bir masanın iki ucuna oturarak verdikleri fotoğraf hala akıllarda. Bir kısmı pandemi nedeniyle alınan bu tedbirler, Putin’i daha da tecrit etti.
Putin’in sıhhati da bir ulusal güvenlik problemi. Eski ABD lideri Barack Obama’nın en üst seviye danışmanlarından General James Clapper, BBC radyosunun Today programında Putin’in yanına kimsenin yaklaştırılmadığını doğruladı.
Galeotti de, “Putin herkesten tecrit edilmiş halde yaşıyor. Etrafındakilerin sayısı son derece azaldı” diyor.
“Artık ülke içinde seyahat etmiyor ve etkinliklere nadiren katılıyor. Putin’in ferdî münasebet kurabildiği az sayıda kişi ortasında güvenlik vazifelileri var” diyen Galeotti’ye nazaran, Viktor Zolotov üzere eski muhafaza muhafızlarının üst seviye vazifelere atanmasının gerisinde yatan nedenlerden biri de bu.
Kimi istihbarat uzmanları Putin’in etrafındaki çok güvenlik tedbirlerinin kısmen “paranoya” ile açıklanabileceğini söylüyor. Kimilerine nazaran ise Putin, KGB’deki tecrübesine de bakarak, kendi güvenliğinin ne kadar kıymetli olduğunu biliyor.
Her ne olursa olsun, Putin’in etrafındaki muhafaza çemberi de, Rus devlet liderinin tecriti de günden güne artıyor, ve bu da Galeotti’nin dediğine nazaran, Kremlin’de işlerin tam da Putin’in istediği üzere yapıldığını gösteriyor.
