Rusya önderi Vladimir Putin’in Ukrayna’yı işgale başladıklarını televizyondan duyurmasının üzerinden bir hafta geçti. Birçok uzmanın, Rus ordusunun savaşı kısa müddette sonuçlandıracağına ilişkin beklentisi tutmadı. İşgalin akabinde ülkelerini savunmak için istekli olan milyonlarca insan Rusya’ya karşı kolay kolay teslim olmayacağını çabucak her cephede kanıtladı.
Rus birlikleri Belarus sonundan Ukrayna’ya girdiğinde, ikmal tertibini sağlayabilmek için birinci iş başşehir Kiev dışındaki Hostomel Havalimanı’nı ele geçirmekti. Lakin, olmadı! Bir gün süren savaşta, Ukraynalı birliklerin savunma sınırlarını geçemeyen Rus birlikleri geri çekilirken, bu savaşın Rusya için hiç de kolay geçmeyeceği anlaşılmıştı.
Yaşanan çatışmanın perde gerisine odaklanan James Marson, The Wall Street Journal’da yayımladığı haberinde, bir küme Ukraynalının Hostomel Havaalanı’nı savunurken sinemalara bahis olacak kararlılığı ve kahramanlığını ele aldı.
Başşehir Kiev’in kuzeyinde bulunan Hostomel Havaalanı için verilen savaşın akabinde çekilen uydu fotoğrafları. Fotoğraf: AP
HOSTOMEL ELE GEÇSEYDİ KİEV BİRİNCİ GÜNLERDE DÜŞEBİLİRDİ
Savaşın birinci günü olan 24 Şubat’ta Ukraynalı küçük bir birlik, Rusya ordusunun yaklaşık 32 kilometre uzaklıktaki Kiev’e girmesini engellemek için var güçleriyle çarpışıyordu. Kendilerinden kat kat büyük bir Rus birliğiyle karşı karşıya kalan askerler için işler hiç de yeterli gitmiyordu.
Ukraynalı askerler direnebildikleri son noktaya kadar direniyor lakin önemli kayıplar da veriyordu. O anda cephenin önünde yer alan Teğmen Anatoliy Kharchenko, yanından geçen bir merminin arkadaşını öldürdüğüne tanıklık etti. Belirsizlikle karşı karşıya olan Ukraynalı askerler, bölgeye giren Rus birliklerinin devamının geleceğini biliyordu.
O denli ki, Rus hava indirme birlikleri günün birinci saatlerinde toplanma alanlarına inmişlerdi bile. Ukraynalı askerler, bulundukları bölgenin hayati değere sahip olduğunu biliyor ve bu nedenle, ne olursa olsun geri çekilmiyordu.
Kuzeyde bulunan Hostomel Havaalanı Kiev’e yakınlığı nedeniyle Ruslar için değerli bir ikmal merkezi haline gelecekti. Kiev’in düşmesi ise kolaylaşacaktı. Bu nedenle, değerli sayıda bir Rus birliği Teğmen Kharchenko’nun birliğine gerçek geliyordu. Teğmen Kharchenko, “O anda nelerin tehlikede olduğunu biliyorduk” sözünü kullanıyor.
Savaşın akabinde uçak pisti kullanılamaz hale geldi. Fotoğraf: AP
SAVUNMA, DİRENİŞE FAZLADAN BİR GÜN KAZANDIRDI
Savaşın çabucak öncesinde askeri uzmanlar, Ukrayna’nın elinde bulunan ateş gücü nedeniyle, Rusya’nın Ukrayna savunma mevzilerini kolay aşamayacağını lisana getiriliyordu. Buna rağmen, Rus ordusu elinde bulundurduğu “ezici” güçle kısa müddette cephelerin yarılacağına inanıyordu.
Tolstoy, Savaş ve Barış romanında, “Askeri uğraş sırasında bir ordunun en son gücü bilinmeyen bir değişken tarafından şekillenir. Bu bilinmeyen değişken, askerilerin savaşma dilekleri, tehlikeye karşı koyma istekleri ve yüreklerinden diğer bir şey değildir. Savaşma isteği olup, neden savaştığını bilen askerler için kiminle savaştıkları önemsizdir” der.
Ukrayna ordusu ve istekli savaşçıların da tahminen de kelam konusu değişken nedeniyle, askeri stratejistleri savaşın birinci haftasında yanılttığı görüldü.
Grafik: Harun Elibol
Teğmen Kharchenko’nun buyruğundaki birlik ve istekli savaşçıların direnişi karşısında ilerleyemeyen Rus birlikleri, yavaşladı ve bir gün boyunca Hostomel Havaalanı etrafındaki alanda büsbütün durduruldu.
Havaalanındaki savunma, Ukrayna direnişine fazladan bir gün kazandırmış oldu. Rus güçleri için işlerin çıkmaza girmesinin nedenlerinden biri bu direnişti. Lakin, geçtiğimiz perşembe günü Rus ordusu güneyde kazanımlar elde ederek, Herson kentine girdi ve Zaporizhya‘ya hakikat ilerledi.
HAZIRLIKSIZ YAKALANDILAR, DENEYİMLERİYLE KURTULDULAR
En başa dönelim. Hostomel’deki birinci savaş işareti geldiğinde, Ukraynalı birlikler organize olmaya çalışıyordu. Uzun vakittir harekatın başlayacağı güne hazırlanan birlikler, birden gelen balistik füze ateşleriyle sarsılıyordu. Etrafta bulunan binalarda önemli yıkımlar meydana geliyordu.
Tek külfet bu da değildi, havaalanını savunan Ukrayna Ulusal Muhafız birliği mühimmat olarak kâfi gücün altındaydı.
https://twitter.com/GirkinGirkin/status/1499348790033240065
Ağır teçhizat ve çalışanın birçok, sekiz yıl evvel ayrılıkçılar tarafından başlatılan harekâtın akabinde, doğuya kaydırmıştı. Belarus sonuna da önemli ölçüde mühimmat kaydırılmıştı fakat, Rus hava indirme birliklerinin savaş durumunda kullanılıp kullanılmayacağı hesaba katılmadığı için cephe gerisinde az cephane bırakılmıştı.
Tekrar de, çarpışma kabiliyetleri ve süratli halde mevzi almaları nedeniyle havaalanının güvenliğini 2015 yılında kurulan seçkin Süratli Reaksiyon Tugayı üstleniyordu. Tüm eksikliklere karşın güçlü bir savunma çizgisi kuran tugay, geride kalan yedi yılda Rus ayrılıkçılarla savaştığından çatışma deneğimi yüksek askerlerden oluşuyordu.
Savaşın birinci günlerinde düşürülen Ka-52 model Rus atak helikopteri. Fotoğraf: AP
SAVAŞIN İÇİNDE ÖĞRENDİLER
2014 yılında orduya katılmak için işini bırakan 36 yaşındaki Teğmen Andriy Kulish, harekâtın başladığını yaklaşan Ka-52 model Rus hücum helikopterinden anlamıştı.
Ukrayna radarından kaçınmak için alçaktan uçan helikopter, havaalanın yanındaki askeri üsse roket yağdırmaya başlamıştı ki savunma güçleri helikoptere makineli tüfek ateşi ile karşılık vermişti. Helikopterin düşürülmesi, savunma birliklerinin moral bulmasına yardımcı olmuştu.
Askerler için hava bombardımanı bölgeyi savunan Ukraynalı birlikler için yeni bir tecrübeydi. Son yedi yıldır ayrılıkçı güçlerle yapılan savaşlarda hava akınlarıyla karşılaşmamış olan Ukraynalı birlikler, kısa müddette yeni duruma alıştı ve savunma sınırlarını kurarken hava bombardımanı faktörünü de hesaba katmaya başladı.
Geçtiğimiz haftalarda, Rus taarruz helikopterleri Ukrayna’nın en büyük nakliye uçağı Antonov An-225 Mriya’yı imha etmişti. Fotoğraf: AP
‘SAHİP OLDUĞUMUZ HER ŞEYLE SAVAŞTIK’
Teğmen Kulish bu taarruzun akabinde, (havaalanının Ruslar için değeri anlaşıldıktan sonra) otomatik silahlar, uçaksavarlar ve omuzdan ateşlenen birkaç balistik füzeden oluşan cephaneyi bu alana kaydırdıklarını söyledi ve şu sözlerle devam etti:
“Sahip olduğumuz her şeyle savaştık. Açılan düşman ateşine karşı askerlerimiz ‘tutku ve şiddetle’ geri ateş açtı.”
Rusya tarafından bölgeye yapılan operasyonlarda kullanılan helikopterler, bilhassa havaalanları ve savunma üstlerine yönelik akınlarda bulunuyor. Geçtiğimiz pazar günü Rus hücum helikopterleri Ukrayna’nın en büyük nakliye uçağı Antonov An-225 Mriya’yı imha etmişti.
Gözden Kaçmasın
Neden savaşıyor? Zira kazanıyor… İşte Putin’in savaşları…
Batı Ukrayna’ya ihanet mi etti? 28 yıl evvel atılan imza ve tutulmayan kelamlar…
AĞIR AKIN VE CEPHANESİZLİK NEDENİYLE GERİ ÇEKİLDİLER
Kritik maksatları imha eden Rus helikopterlerine karşı tetikte olduklarını söyleyen Teğmen Kulish, birinci günlerde üç helikopteri daha düşürdüklerini açıkladı. Üç saatlik ağır geçen çarpışmalar sonrasında Rus birliklerinin ilerleyemediğini söyleyen Teğmen Kulish, Rus hava indirme birliklerinin tekrar helikopterler yardımıyla bölgeden çıkartıldığını ekledi.
Lakin taarruzların yoğunluğu ve ikmalin gelmemesi nedeniyle mühimmatı kalmayan Ukraynalı birlikler, bölgeye indirilen yeni Rus güçleri karşısında geri adım atmak zorunda kaldı.
Bu geri çekiliş sonrasında, Hostomel Havaalanı kısa bir müddet için kaybedildi. Rus ordusu tarafından yapılan açıklamalarda, bu çarpışmalar esnasında hiçbir kayıp verilmediği ve 200 Milliyetçi Ukraynalının öldürüldüğünü duyurmuştu.
Teğmen Kulish ise komutası altındaki ünitede meyyit olmadığını, yalnızca bir yaralı olduğunu söyledi.
KRİTİK MİSYON: ‘II-76 NAKLİYE UÇAĞINI YERE İNMEMELİ!’
Rus güçleri havaalanını ele geçirdikten sonra süratle yeni savunma mevzileri için çalışmalara başladı. Ukrayna cephesinde ise havaalanının kaybedilmiş olması bir yana, stratejik pozisyonu nedeniyle kaybedilen bölgenin tekrar ele geçirilmesi isteniyordu.
Bunun üzerine bir de Ukrayna istihbaratı tarafından ele geçirilen Rus planında, çeşitli mühimmatları barındıran Il-76 nakliye uçağının Belarus’tan Ukrayna’ya geleceği öğrenilince vakit kaybedilemeyeceği anlaşılmıştı.
Teğmen Kharchenko’nun 48 kişilik grubu üç helikoptere atladı ve Hostomel’i geri almak için yola koyuldu. Misyonları açıktı; havaalanı geri alınamasa da nakliye uçağının piste inmesi kesinlikle engellenecekti. Havaalanı güvenliği tam olarak alınamadığı için de piste iniş yapılamayacaktı.
Askerler havaalanının batısındaki alana iniş yaptığında Teğmen Kharchenko, süratle planlanan noktaya ilerlediklerini ancak bir müddet sonra küçük bir insansız hava aracı tarafından tespit edildiklerini söylüyor.
‘RUS BİRLİKLER AŞILMAZ BİR BARİKAT KURMUŞTU’
O anlarda kendi birliğinin hamleye geçtiğini lakin Havaalanına girmeden karşılarına yedi metrelik beton bir duvar çıktığını açıklayan Kharchenko, havaalanına vardıklarında, Rus birlikleri tarafından ağır bir ateş altında tutulduklarını söz ediyor.
Teğmen Kharchenko, o anlarda askerlerin korkusunu yatıştırmaya çalışırken, bir taraftan da bölgedeki başka birliklerden dayanak istediğini anlatıyor. Teğmen, bölgede öteki birlik olmadığı için ağır ateş altında yaşadıkları endişe dolu anları şu kelamları anlatıyor:
“Durumun kökten değişeceğini o anda anlamıştım. Rus birlikleri aşılamaz bir savunma sınırı kurmayı başarmıştı.”
Fotoğraf: AP
İMKÂNSIZ BAŞARILDI
Yardımın gelmeyeceğini anlayan ve şiddetli bir çatışmanın ortasında kalan Teğmen Kharchenko, telsizle Rus birliklerinin bulunduğu koordinatları merkeze göndererek Ukraynalı topçu birliklerinin takviye ateşi açmasını istedi.
Topçu takviyesinin Rus birliklerinin bulunduğu mevzileri dövmesi, kuzeyden ve güneydoğudan gelen dayanak birlikleri sonrasında, Rusların geri çekilmeye başladığını belirten Kharchenko, bu sayede havaalanının dışına uçaksavar füzelerini konuşlandırma fırsatı yakaladı.
Çatışmaların devam etmesi sonrasında Rusların sıkıştığını söyleyen Teğmen, kumandanlarından gelen telsiz iletisiyle büyük bir sevinç yaşadı. Gelen istihbarat, Il-76 nakliye uçağının vazifesini iptal ettiğini bildirdiği tarafındaydı.
‘ASKERLERİNİ KAYBETMEK HER KUMANDAN İÇİN AĞIR BİR YÜKTÜR’
“Bu zaferi kutlamak için vaktimiz yoktu. Kuzeyden bir Rus zırhlı birliği yaklaşıyordu” diyen Kharchenko, yaralı olan adamlarını geride bırakarak geri çekilme kararını vermiş.
O anları hatırlayan Teğmen, “Vicdan azabı yaşıyorum. Zira askerlerini kaybetmek ve onları geride bırakmak her kumandan için ağır bir yüktür” diyor.
Gözden Kaçmasın
Zelenski’nin ‘direnişinde’ Saakaşvili ayrıntısı: Stratejisini onun yanlışı üzerine kurdu
Batı 84 yıl sonra birebir yanlışa düşmedi! İşte savaşın Rusya’ya maliyeti
Geri çekilme sürecinin de hayli yavaş ilerlediğini söyleyen Kharchenko, bacağından yaralandığını ve kümesinde kendisi üzere birçok yaralı askerler bulunduğunu ekliyor ve devam ediyor:
“10 dakika da ulaştığımız mevziden geri dönmek 40 dakikamızı almıştı.”
Tam bu sırada, kendilerine yanlışsız gelen Rus zırhlılarını gördüklerini söz eden Teğmen Kharchenko, yaralı askerleriyle geriye çekilişi durdurarak pusu kurmaya karar verdi.
Rus zırhlılarının önündeki tankı gaye aldıklarını söyleyen Teğmen, ellerinde kalan son tanksavar roket ve el bombalarıyla akın düzenlemiş. Birliğin önünde ilerleyen tankın imhasının akabinde geri kalan Rus tankları da ilerlemeyi durdurdu.
BAŞARILI OPERASYON NEDENİYLE KİEV’E GİRİLEMEDİ
Yaralılarla Kiev’e hakikat geri çekilirken ansızın sivil bir arabanın kendilerine yaklaştığını belirten Kharchenko, bu sayede çatışma bölgesinden tahliye edildiklerini söylüyor.
Çatışma bittikten sonra askerlerinin yüzlerinde kendilerine verilen misyonu yerine getirmenin verdiği memnunluğu gören Teğmen, o cehennemden sağ çıkmanın verdiği rahatlama hissinin tanım edilemeyeceğini belirtiyor.
Rus hava indirme operasyonunu bir gün süren savaşın akabinde engelleyen, Rus güçlerini havaalanı etrafında bozguna uğratan birlik, ülkelerine kazandırdıkları zaferin farkındaydı. Kiev’in düşmesine yol açabilecek Belarus’tan gelen büyük birliğin Ukrayna topraklarına ulaşmasını engellemişlerdi…
Teğmen Anatoliy Kharchenko
ÖLDÜĞÜNÜ SANDIĞI ASKERİ BİRDENBİRE KARŞISINA ÇIKTI
Teğmen Kharchenko, bugünlerde çarpışmada aldığı yaraların uygunlaşması için hastanede tedavi görüyor. Çatışmanın yarattığı fizikî hasarı atlatmaya çalışan Teğmen, hastanede unutamayacağı bir olayla karşılaşmış.
Yaralı askerlerini geride bırakmanın yarattığı vicdan azabıyla boğuşurken, öncü birlikte ve çatışmanın birinci anlarında yaralanan bir askerinin kendi gayretiyle kurtulduktan sonra hastanede yanına geldiğini söyleyen Teğmen, askerin “Ben senin gözlerinim” dedikten sonra kendisine sarıldığını anlatırken, yaşadıklarını hayatı boyunca unutamayacağını tabir ediyor.
The Wall Street Journal’ın “Putin Thought Ukraine Would Fall Quickly. An Airport Battle Proved Him Wrong” başlıklı haberinden derlenmiştir.
