İşgalin başlamasından bir ay sonra, Ukrayna şimdiye kadar tüm zorluklara dayandı. Tank, asker ve uçak sayısı üzere neredeyse her açıdan Rusya’nın gerisinde olan Ukrayna kuvvetleri, istekli vatandaşların yardımıyla birçok yerde Rus ordusunu durdurdu.
Ukrayna, bilhassa güneyde 2014 yılında Rusya’nın ilhak ettiği Kırım civarında toprak kaybetti. Lakin süratle başşehir Kiev’i ve öteki büyük kentleri ele geçirerek Ukrayna hükümetini istifaya zorlamak isteyen Moskova bu emeline ulaşamadı.
Her şey hala Ukrayna’nın aleyhine dönebilir. İlerleyen Rus kuvvetlerini durdurmak için batıdan aldıkları tanksavar yahut uçaksavarların sayısı giderek azalıyor.
Ukrayna’nın doğusundaki sistemli birlikler, kuşatılma ve yok edilme tehlikesiyle karşı karşıya. Ülke nüfusunun dörtte biri konutlarından kaçtı. Geride kalanlar, kentlerinin acımasız Rus top ve roket ateşiyle harabeye dönmesini izlemek zorunda kalabilir.
Tüm bunlara karşın, Ukrayna kuvvetleri bu savaşta kimi hususlarda Rus kuvvetlerinden daha uygun performans gösteriyor.
Ukraynalı gönüllüler Odessa kıyılarında orduya yardımcı olmak için hazırlıklar yapıyor
ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’un sözcüsü John Kirby, Ukraynalıları ülkelerinin birtakım kısımlarını “çok akla yatkın, çok çevik ve çok yaratıcı bir şekilde” savundukları için övdü. Pekala Ukraynalıların muvaffakiyetinin sırrı ne?
YÜKSEK MOTİVASYON
Ukraynalıların ülkelerini savunmak için ellerinden geleni yapmaya hazır olması profesyonel ordunun cephenin ön saflarına gitmesine imkan sağladı
İki ordunun morali ortasında dağlar kadar fark var. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’yı “Rusya’nın yarattığı yapay bir ülke” olarak nitelemesinden dehşete düşen Ukraynalılar ülkelerinin hâkim bir devlet olarak kalması için savaşıyor.
Ukrayna vatandaşları hükümetlerinin ve cumhurbaşkanlarının gerisinde durdu. Daha evvel askeri tecrübesi olmayan Ukraynalılar, kasabalarını ve kentlerini savunmak için silaha sarılmaktan çekinmedi.
Yıkılan kentlerde sivillerin durumu içler acısı…
Soğuk Savaş sırasında 35 yıl İngiliz subayı olarak Almanya’da kalan Tuğgeneral Tom Foulkes, “Ülkelerini bu türlü savunuyorlar. Yürekleri hem şaşırtan hem de takdir uyandırıcı” dedi.
Sivillerin silaha sarılması, profesyonel askerlerin ön saflarda çarpışmak için hür kalmasını sağladı.
Ukrayna’da savaşmaya gönderilen Rusya askerleri ise tam aksine, okuldan yeni mezun olmuş, şaşkın ve tatbikata gideceklerini sanırken kendilerini savaşta bulan mecburi askerlik hizmetini yapan gençlerden oluşuyor.
Birden fazla, karşılaştıkları çatışmaların vahşetine hazırlıklı değil. Orduyu terk edenler, yiyecek meşakkatleri ve yağmacılık olduğuna dair haberler alınıyor.
KOMUTA VE DENETİM
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky ve üst seviye siyasetçiler uygun bir liderlik imtihanı verdi.
Başlangıçta sanıldığı üzere, Rusya Ukrayna’da bağlantısı felce uğratacak bir siber atak düzenlemedi. Ukrayna bir halde yer kaybettiği yerlerde bile cephelerde savaşı tesirli bir formda koordine etmeyi başardı.
Hükümet Kiev’de kaldı ve halkın gözü önünde olmayı sürdürdü, başbakan yardımcısı bile haki tişörtle halka hitaben konuşma yaptı.
Rus ordusu ise tam bilakis, farklı cephelerde fazla uyum içinde değil ve birlik içinde bir liderliğe sahip olduğu izlenimi vermiyor.
Ukrayna’da genç-yaşlı demeden herkes büyük bir dayanışma içinde
Bunun Rus ordusunun moralini olumsuz etkileme mümkünlüğü yüksek.
En az beş Rus generalinin mevtinde, birliklerini çıkmaza girmekten kurtarmak için çatışma çizgilerine fazla yaklaşmalarının tesirli olduğu söyleniyor.
Rusya’nın askeri doktrinine nazaran, daha alt seviyedeki subayların neredeyse hiç karar alma yetkisi yok, her vakit üstlerinin buyruğunu beklemek zorundalar.
Londra’daki King’s College’dan Profesör Michael Clarke, Rusya ordusundaki astsubayların etraflarında bir sürü yolsuzluk ve beceriksizlik görüldüğünü ve komuta ettikleri askerler ortasında hiç sevilmediklerini söylüyor.
TESİRLİ TAKTİKLER
Ukrayna Javelin füzesi üzere çağdaş silahlara erişebildi
Ukrayna kuvvetleri sayıca Rusya kuvvetlerinden çok az, lakin araziyi ve silahlarını işgalci Ruslardan daha âlâ kullandılar.
Ruslar, ekseriyetle birbirine yakın araçlarla yavaş ilerleyen, ağır zırhlı birlikler halinde ağırlaşırken, Ukraynalılar başarılı bir formda düzgün planlanmış vur-kaç baskınları yaptı, gizlice yaklaşıp tanksavar füzesi atarak, Rusların karşılık vermesine fırsat vermeden ortadan kayboldu.
İşgal öncesinde ABD, İngiltere ve Kanada’dan Ukrayna’ya giden NATO eğitmenleri, burada uzun müddet kalarak Javelin füzeleri, İsveç tasarımı NLAW tanksavar silahları ve Stinger uçaksavar füzesinin son modeli üzere gelişmiş silahları en düzgün biçimde kullanmanın yollarını öğrettiler.
Profesör Clarke, “Ukraynalılar, Ruslardan daha akıllı davrandı” diyor ve ekliyor:
“Çünkü farklı silahları bir ortada kullanma yoluna gittiler, Ruslar bunu yapmadı.”
Bir ortada kullanıldığında farklı silahlar, tek başına kullanılmasına nazaran daha tesirli olabiliyor.
ABD ve AB ülkelerinden gelen silahlar Ukrayna ordusunun direncini artırdı
Sibylline ismindeki danışmanlık şirketinde askeri strateji uzmanı olan Justin Crump, Ukraynalıların bilhassa de tedarik konvoyları üzere Rus birliklerinin zayıf olduğu noktaları belirleyip oralara yüklenmekte başarılı olduklarını söylüyor.
Meyyit ve yaralı sayılarıyla ilgili gerçek bilgi edinmek güç olsa da ABD Savunma Bakanlığı’nın ihtiyatlı iddialarına nazaran bile, çatışmalarda ölen Rus askerlerinin sayısı 7 bini aşıyor. Bu da neredeyse Sovyetler Birliği’nin Afganistan’da 10 yıl süren savaşta kaybettiği asker sayısının yarısı. Halbuki Ukrayna’nın işgali üzerinden daha yalnızca bir ay geçti.
İngiliz Tuğgeneral Tom Foulkes, ön cephede ölen Rus generali sayısının yüksek olmasına öteki bir açıklama getiriyor:
“Bana o denli geliyor ki, bilhassa Rus komuta yapısını amaç alan çok başarılı bir keskin nişancı operasyonu var.”
BİLGİ SAVAŞI
Bir de bilgi savaşı var ki, Kremlin’in haberlere erişimi büyük oranda elinde tuttuğu Rusya’da olmasa bile, Ukrayna dünyanın birçok yerinde bu savaşı kazanıyor.
Zelenski her an kameraların önünde ve dünyayla olan irtibatını hiç koparmıyor
Justin Crump, “Ukrayna hem ülke içinde hem de milletlerarası alanda enformasyon ortamını kendi lehine seferber etti” diyor.
Londra’daki King’s College’da Sovyet periyodu sonrası güvenlik konusunda ders veren öğretim üyesi Dr. Ruth Deyermond da bu görüşe katılıyor.
Deyermond, “Ukrayna hükümetinin savaşla ilgili anlatılanları denetim etmekte çok başarılı olduğu açık” diyor.
Fakat bu, Avrupa’nın doğu sonlarında bir aydır ölüm-kalım savaşı veren Ukrayna’yı kurtarmak için kâfi olmayabilir.
Zelenski, yalnızca birkaç içinde ‘komedyen’ liderden dünya önderine dönüştü
Bütün kahırlarına karşın Rusya ordusunun sayıca üstün olması, Ukrayna’nın çıkarına değil.
Batıdan gönderilen savunma silahları bir halde biterse, Ukrayna’nın daha uzun mühlet dayanma ihtimali az.
