ABD’nin Utah eyaletinde yaşayan Jane Doe S.P. 2008 yılında “evlilik öncesi muayene” için bir jinekologdan randevu aldığında yeni nişanlanmış 19 yaşında bir üniversite öğrencisiydi.
Daily Beast’e yaptığı açıklamada, “Kadınların evlenmeden evvel doktora gittiklerini ve doğum denetim eserleri aldıklarını duymuştum. Lakin ne beklemem gerektiğini bilmiyordum” diyen S.P.’nin randevu aldığı kişi Dr. David H. Broadbent’ti.
S.P.’nin Broadbent’i seçmesinin iki sebebi vardı: Birincisi muayenehanesinin Provo’da oturduğu siteye yürüme arasında olması, ikincisi de ailesinin bağlı olduğu sigorta kuruluşuyla mutabakatlı olması.
S.P., Broadbent’in kapısını çaldığında çok fazla beklentisi yoktu ancak birazdan başına gelecekleri aklının ucundan bile geçiremezdi. Söylediğine nazaran, hekim, S.P.’ye acı verici ve tıbbi açıdan gereksiz göğüs denetimleri, vajinal ve rektal muayeneler uyguladı. Üstelik S.P.’nin isteğini almak söyle dursun, yapacağı süreçleri genç bayana anlatmadı bile…
En vahimi da S.P.’nin bu can yakan muameleye maruz kalan tek hasta olmamasıydı.
Bugün Utah etrafında yaşayan 80’den fazla bayan, Broadbent’i kendilerine S.P.’nin lisana getirdiğine emsal acı verici ve gereksiz muayeneler uygulamakla suçluyor. Bayanlar bu süreçler için istek vermediklerini, hatta kimi durumlarda rahatsızlıklarını “Bunu yapmanızı istemiyorum” diye açık bir lisanla tabir etmiş olmalarına karşın Broadbent’in bildiğini okuduğunu belirtiyor. Bayanlar Broadbent’in bu süreçlerden cinsel haz duyduğunu da öne sürüyor.
Konuyla ilgili olarak yakın vakitte iki dava açıldı. Dava dilekçelerinde Broadbent’in bu cinsel akınlarının 40 yıla yayılan bir süreçte devam ettiği, hekimin saldırısına uğrayan şahıslar ortasında 14 yaşında kız çocuklarının bile bulunduğu söz ediliyor.
Açılan davaların maksadında Broadbent’in yanı sıra tabibin patronu olan Utah Valley Hastanesi ve MountainStar Sıhhat Hizmetleri de bulunuyor. Kelam konusu suçlamalar medyada birinci defa yer aldığında, her iki sıhhat kuruluşu da Broadbent’le olan bağlarını koparmış, Broadbent emekli olmaya zorlanmıştı.
İddianamelere bakarsak, Broadbent cinsel darp, cinsel akın ve hastalarına şuurlu duygusal şiddet uygulamakla, sıhhat kuruluşları ise Broadbent’i gereğince denetlememek ve ihmal yoluyla duygusal şiddet uygulamakla suçlanıyor.
Müştekiler, Broadbent’le ilgili birçok resmi ve gayri resmi şikâyet kelam konusu olduğunu ancak ne MorningStar’ın ne de Utah Valley’nin şemsiye kuruluşu Intermountain Sıhhat Hizmetleri’nin (IHC) gerekeni yaptığını belirtiyor. Hatta kurumların en üst seviye yöneticilerine kadar ulaşan şikayetlere rağmen, IHC’nin hastaları Broadbent’in muayenehanesinde sevk etmeye devam ettiği de iddianamede yer alıyor.
Şu ana kadar birincisinde 50 ikincisinde 33 olmak üzere toplam 83 bayan Broadbent’e ve çalıştığı sıhhat kuruluşlarına dava açtı. Bayanları temsil eden avukatlardan J. Adam Sorenson, kendilerine daima Broadbent’in eski hastalarından bildiriler geldiğini, dava sayısının önümüzdeki günlerde artabileceğini belirtti.
MountainStar Sıhhat Hizmetleri’nden yapılan açıklamada, davacılara takviye verildi lakin Broadbent’in rastgele bir MountainStar hastanesinin takımlı çalışanı olmadığı vurgulandı. “Bu tabip şu an tesisimizde hasta bakmamaktadır. Geçmişte tesislerimizde devir dönem az sayıda hasta bakmıştır lakin bildiğimiz kadarıyla kelam konusu argümanlara mevzu olan uygunsuzlukların hiçbiri bizim hastanemizde yaşanmamıştır” sözlerine yer verilen açıklamada MorningStar’ın isminin dava dilekçesinde haksız yere bulunduğu belirtildi ve “Kendimizi bu doğrultuda savunacağız” dendi. IHC ise Daily Beast’in yorum taleplerine karşılık vermedi. Kurum ismine geçmişte yapılan bir açıklamada Broadbent’in bağımsız çalıştığı ve IHC işçisi olmadığı belirtilerek, “Hastanemiz bu davayı duyunca Dr. Broadbent’in doğuma girme üzere tüm yetkilerini derhal askıya almıştır. Bu savları çok cidiye alıyoruz ve hastalarımızın güvenliğini sağlamaya kararlıyız” sözleri kullanıldı.
“KOCAN ÇOK ŞANSLI”
Utah Eyalet Mahkemesi’nde açılan davaya sunulan evraklarda S.P.’nin yaşadığı müthiş tecrübeye dair tüyler ürperten detaylar da yer aldı. Buna nazaran Broadbent odaya girer girmez S.P.’nin üzerindeki önlüğü kaldırıp altına ellerini soktu ve bayanın göğüslerini kavradı. S.P. kendini bunun olağan bir şey olduğuna ikna etmeye çalışırken, Broadbent bu defa hiçbir ihtar ya da açıklama yapmadan parmaklarını bayanın vajinasına soktu. Dilekçede, “Bu da yetmezmiş üzere, Broadbent bir rektal muayene yapmış, hazırlıksız yakalanan S.P. çok büyük bir acı hissetmiştir” satırları yer aldı.
Ancak S.P.’nin midesini en çok bulandıran şey tabibin muayeneden sonra söylediği, “Kocan çok şanslı bir adam” cümlesi oldu.
Mahkeme dokümanlarına nazaran, Broadbent diğer hastalarına da benzeri uygunsuz kelamlar sarf etti. Bir bayana “Nişanlın senin üzere bir kızla seks yaptığı için çok şanslı” diyen tabibin hastalarının cinsel organlarına ve bacaklarına “iltifat ettiği” de kayda geçti. Dördüncü bir bayana, “O kadar çekicisin ki düğün gecenizde regl olsan bile nişanlın kendini tutmakta zorlanacak” diyen Broadbent, beşinci bir bayana da rektal müdahale sırasında “İddiaya girerim ki erkek arkadaşın bu mayo izlerini çok beğeniyordur” sözlerini kullandı. Argümanlara nazaran Broadbent bayanlardan kimilerinin göğüslerinin büyüklüğü hakkında da bir doktora yakışmayacak yorumlarda bulunuyordu.
SUYU GELEN BAYANA GÖĞÜS MUAYENESİ
Bazı hastalar doğum için hastaneye götürüldükleri sırada bile tabibin kendilerine gereksiz muayeneler yaptığını söyledi. Bayanlardan bir tanesi, suyu gelmiş ve doğumu neredeyse başlamışken gittiği hastanede, Broadbent’in “odaya girer girmez göğüs denetimine başladığını” vurguladı.
Hastaların kimileri, aksini talep etmelerine rağmen odada hemşire olmadan muayene edildiklerini, hekimin ellerinin genital bölgelerinde gereğinden uzun mühlet kaldığını, tabibin bekaret durumlarını sorguladığını ve “Kocana istediğin kadar palavra söyle lakin ben anlarım” üzere kelamlar sarf ettiğini belirtti.
Hastalardan en az 3’ünün bu akınlara uğradıklarında şimdi 14 yaşında oldukları, kimi “muayene”ler esnasında odada bayanların eşleri, nişanlıları ya da partnerlerinin bulunduğu da iddianamede yer aldı.
C.C. isimli bayanın anlattıkları da tüyler ürpertici. 2015 yılında şimdi 19 yaşındayken hamilelik nedeniyle Broadbent’e gittiğini söyleyen C.C., göğüs muayenesini sorguladığında tabibin kendisine “Sen orada yat ve bırak ben işimi yapayım” dediğini belirtti. Muayene sırasında nişanlısı ve ablasının da orada olduğunu tabir eden C.C. hekimin bir yandan uygunsuz müdahalede bulunurken nişanlısına cinsel hayatlarıyla ilgili mahrem sorular sorduğunu anlattı. Genç bayan hekimin gebe olmasına da reaksiyon gösterdiğini ve bir el hareketiyle canını dayanılmaz derecede yaktığını söyledi. Anlattığına nazaran, akabinde, “Bu size yardımcı olacaktır” diyen Broadbent C.C.’ye kanaması olacağını belirtti. Birkaç gün sonra Utah Valley Hastanesi’nde acile kaldırılan C.C. bebeğini kaybetti. Hastanedeki hemşire C.C.’ye bir daha Broadbent’e gitmemesini “çünkü daha evvel de bu türlü şeyler yaptığına şahit olduğunu” söyledi.
BİR PODCAST SAYESİNDE ORTAYA ÇIKTI
Broadbent hakkındaki savlar ortasında ziyadesiyle rahatsız edici birçok ayrıntı daha bulunuyor. Bu dev skandalın ortaya çıkışı ise Aralık 2021’de yayınlanan bir podcast sayesinde oldu. Bu yayında başından geçenleri anlatan S.P., benzeri istismarlar yaşadıklarını belirten onlarca bayandan bildiriler aldı. Şubat ayında dört bayanın açtığı dava ortadan geçen 4 ayda çığ üzere büyüdü. Öbür yandan Salt Lake Tribune gazetesinin edindiği dokümanlara nazaran, Provo Emniyet Müdürlüğü Broadbent’le alakalı 12 soruşturma yürütüyor. S.P. dahil birçok bayan, Utah eyaletinin mesleksel kontrol kurumuna da müracaatlarda bulundu.
Bugün 74 yaşında olan Broadbent, rastgele bir usulsüzlük yaptığı reddediyor. Avukatı Karra Porter, Daily Beast’e yaptığı açıklamada, hekimin 40 yıllık mesleği boyunca binlerce hasta baktığını ve bu suçlamaların kendisini gafil avladığını belirtti. Porter, birtakım bayanların podcast’i dinledikten sonra, muayenelerini farklı bir gözle görmeye başlamış olabileceğini belirterek, “Kendilerine bu söylenene dek hücuma uğradıklarını fark etmediklerini ya da bunu bilmediklerini söyleyen bireylere ait tasalarım var” diye konuştu.
Porter bayanları savunan avukatlık şirketinin, “Eğer siz ya da sevdikleriniz Dr. David H. Broadbent’in cinsel istismarına uğradıysa(nız) tazminat almaya hak kazanmış olabilirsiniz” biçiminde bir Facebook reklamı yaptığını da hatırlatan Porter, “Bu bir Me Too hareketi mi yoksa avukatların müvekkil bulma gayreti mı? Bir kişinin mesleği, öykünün kendi tarafını anlatmasına fırsat bile verilmeden mahvedildi” diye konuştu.
Ancak geçmişte Broadbent hakkında yazılmış Google değerlendirmeleri, hastaların söylediklerini destekleyen kıymetli ipuçları taşıyor. Örneğin bir bayan üç yıl evvelki yorumunda şu sözleri kullanıyordu:
“20 yaşındaydım, birinci çocuğuma hamileydim ve sudan çıkmış balık üzereydim. Başımdaki soruları sormak için bir jinekoloğa gitmek istedim. Birinci yaptığı şey beni masaya yatırmak oldu. Ben sorularımı sorarken o derhal elini gömleğimin içine soktu. Şoke oldum! Biraz ikaz âlâ olabilirdi. Artık 7 yıl sonra hakkında yazılmış olan yorumları okuyorum. Görünüşe nazaran makus muamele edilen ve uygunsuz temasa maruz kalan yalnızca ben değilim.”
Broadbent’in muayenehanesi bu binada bulunuyordu
ÇOĞU DENEYİMSİZ VE GENÇ KADINLAR
Aslına bakılırsa, bu yorumcunun tabirleri, Broadbent’in saldırısına uğradığını argüman eden bayanların birden fazla geçerli. Birçok bayan Broadbent’le olan tecrübelerinin hayatları boyunca girdikleri birinci jinekolog muayenesi olduğunu ve yaşadıklarının olağan olmadığını ilerleyen periyotta öteki hekimler tarafından muayene edildiklerinde anladıklarını belirtiyor.
S.P.’nin bahsettiği evlilik öncesi hekim ziyaretleri genç bayanın da iki yıl öncesine kadar mensubu olduğu ve Utah nüfusunda değerli bir yeri olan koyu Hıristiyan Mormon toplumunda çok yaygın. Evlenme basamağında olan genç bayanlar, hayatlarının ilerleyen periyotlarında tertipli olarak görüşecekleri jinekologlarıyla birinci bağlarını bu görüşmelerle kurup, evlilik ve cinsel münasebet öncesi sıhhat denetiminden geçiyor.
Doktorun muayenehanesinin pozisyonunun da bu atakların devamlılığına imkan sağladığı öne sürülüyor. Çünkü muayenehane Utah’ın iki büyük üniversitesi olan Brigham Young ve Utah Valley’nin yerleşke ve yurtlarından birkaç yüz metre uzaklıkta bulunuyordu. İddianamede de bu ayrıntıya dikkat çekilerek şu satırlara ver veriliyor:
“Yıllar boyunca Broadbent, daha evvelki jinekolog deneyimleri hudutlu olan (dolayısıyla neyin ‘normal’ ya da tıbben gerekli olduğunu bilmeyen) binlerce genç bayandan metrelerce uzakta Üniversite Bulvarı’nda bulunan ofisinde bu planı hayata geçirmiş ve kendi mesleği ile bu bayanların masumiyetini kullanarak onları avlamıştır.”
S.P. de Daily Beast’e yaptığı açıklamada buna vurgu yaparak, yıllar sonra öteki hekimlere gittiğinde Broadbent’in yaptıklarının cinsel atak olduğunu anladı. Daha evvel kendisini suçlayan ve “Otorite olan o, natürel ki benim için en düzgününü o bilir” diyen S.P., “Zamanla yaptığının olağandışı olduğunu anladım. Podcast yayınlandıktan sonra alttaki yorumları okuyunca ise bana ne olduğunu tam olarak idrak edebildim. Yorumcular tabibin yaptıklarını atak ve tecavüz olarak nitelendiriyordu” diye konuştu.
“KEŞKE İÇGÜDÜLERİME GÜVENSEYDİM”
Daily Beast’e konuşan bir diğer hasta ise Broadbent’e 2007 yılında şimdi 25 yaşındayken gebe kalmakta zorlandığı için gittiğini belirterek, “Muayeneden sonra kendimi ihlal edilmiş hissetmiştim. Keşke içgüdülerime güvenseydim. Bir şeyin yanlış olduğunu biliyordum ve şu an o iç güdünün peşinden gitmiş olmayı diliyorum. O olaydan sonra yalnızca bayan jinekologlarla görüştüm ve bütün bebeklerimi bayan ebeler doğurttu. Bir bayanın bakımı altında kendimi çok daha rahat hissettim” tabirlerini kullandı.
Daily Beast’e konuşan Chicago Üniversitesi Tıp Fakültesi Bayan Doğum ve Jinekoloji Kısmı’ndan Dr. Jana J. Richards, birinci sefer jinekologla görüşen genç bayanlarda ve ergenlerde vajina ve göğüs muayenesinin gereksizliğine dikkat çekerken Pap smear testlerinin ise 21 yaşından itibaren rutinleşmesi gerektiğini söyledi. Richards, evvel bir tabip asistanının ya da hemşirenin tabibin odaya girişinden evvel hastaya prosedürü anlatması gerektiğini de belirterek, “Hastaya dokunmadan evvel onunla konuşmalısınız. Hastaya en ufak bir temastan evvel neyin uygun olup neyin olmadığı üzerinden anlaşılmalı. Tabip muayenesinde hele ki jinekolog muayenesinde temas beklenmedik bir şey değildir ancak evvel müsaade almak zorundasınız” dedi. Rektal-vajinal muayenelerin ise fakat hekimin endometriyoz ya da kanser kuşkusu olduğu durumlarda yılda bir kere uygulanabileceğini söz eden Richards, “Her yıl her muayenede yapılacak bir şey değildir. Bilhassa rektal muayene tipik bir durum değildir” diye konuştu. Bayanlara iç güdülerine güvenmelerini, zira güzel temasla makûs teması ayırt edebileceklerini de söyleyen Richards, “Maalesef size uygunsuz biçimde dokunan kişi bir hekim da olabilir” ikazında bulundu.
İLK DURUŞMA 16 HAZİRAN’DA
Yargı sürecinin nasıl devam edeceği şimdi muhakkak değil. 16 Haziran’da yapılacak birinci duruşma sonucunda davanın devam edip etmeyeceğine karar verilecek. Broadbent’in avukatları, müvekkillerinin mahkemede yargılanamayacağını zira işini yapmakta olduğunu, şikayetlere husus olan olayların “tıbbi malpraktis” sayılacağını ve meslek kurumları nezdinde çözülmesi gerektiğini belirtiyor. Bayanların avukatları ise Utah’ta uygulanan malpraktis yasasının cinsel istismarın kalkanı olamayacağını belirterek, “Bunlar hasta bakımı değil cinsel akındı. Münasebetiyle beyaz önlüğün muhafazasına değil hapishane üniformasına layık” tabirlerini kullanıyor.
Diğer yandan birçok bayanın, geçmişte, yaşadığı olumsuz tecrübeleri mesleksel kontrol kurumlarına şikayet ettiğini lakin rastgele bir sonuç alamadığını da hatırlatalım.
Üstelik son yıllarda ABD’de bayan hastalarına yönelik muameleleri nedeniyle haklarında dava açılan öbür jinekologlar da var.
Onlardan biri geçmişte Columbia Üniversitesi bünyesinde misyon yapmış olan Robert Hadden. Mahkeme süreciyle karşı karşıya Hadden hakkında da Broadbent’e benzeri biçimde misyonunun verdiği pozisyonu kullanıp bayanları taciz ettiği tezleri lisana getirildi. Hatta şikayetçi bayanlardan bir tanesi de evvelki seçimlerde ABD Başkanlığı’na adaylığını koyan siyasetçi Andrew Yang’in eşi Evelyn Yang’di.
Bir öbür davada da California Üniversitesi, kurum bünyesinde çalışan jinekolog James Heaps tarafından taciz edildiklerini sav eden 200 bayana toplam 243,6 milyon dolarlık tazminat ödemek zorunda kaldı.
The Daily Beast’in “Patients Reveal Horror Stories About Utah OBGYN Who Allegedly Abused More Than 80 Women” başlıkı haberinden derlenmiştir.
