FRANSA’da kesin sonuçlara nazaran Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un oyların yüzde 27.8’ini, çok sağcı Marine Le Pen’in ise yüzde 23.1’ini alarak ikinci çeşide kalmayı başardığı seçimlerin birinci tipi, ülkenin hiç olmadığı kadar önemli bir çok sağ tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösterdi.
MACRON’U GEÇEBİLİR Mİ
Şu ana kadar Le Pen’in ikinci tipten zaferle çıkacağına işaret eden önemli bir anket sonucu çıkmadı. Bununla birlikte 2017’nin akabinde 24 Nisan’da yaşanacak düellonun ikinci perdesinde iki aday ortasındaki oy farkının geçmişe oranla çok daha az olacağı beklentisi giderek yer kazanıyor. Akıllardaki ana soru ise Le Pen’in Macron’u geçip geçemeyeceği. Le Pen kampı bu olasılığın gerçeğe dönüşme ihtimalinin eskiye oranla çok daha yüksek olduğu görüşünde. Macron kampı da riskin farkında.
ÜÇÜNCÜ KERE YARIŞIYOR
Le Pen, üçüncü defa cumhurbaşkanlığı imtihanına çıkıyor. Bundan evvel katıldığı 2012 seçimlerinde ikinci çeşide geçmeyi başaramayan Marine Le Pen, 2017’deki seçimlerde Macron’un rakibi olarak ikinci cinste yarışmış lakin yüzde 33.9 oy alabilmşti. Birinci cinsin akabinde yapılan birinci anketler, Macron’un bu kere beş yıl evvelki kadar rahat bir zafer elde etme mümkünlüğünün düşük olduğuna işaret ediyor. Hatta birinci sonuçların açıklanmasının akabinde yapılan bir ankette Macron’a yüzde 51, Le Pen’e ise yüzde 49 oy çıktı.
KİLİT MELENCHON
Sonuçlar hem Macron hem de Le Pen’in ikinci tıpta ipi göğüsleyebilmek için oy avına çıkmasını kaçınılmaz kılıyor. Mevcut tablodaki kilit isim ise Boyun Eğmeyen Fransa’nın başkanı, radikal sol eğilimli Jean Luc Melenchon. Seçimlerde beklenenin üzerinde bir oy oranıyla üçüncü sırada yer alan Melenchon, sonuçlar açıklandıktan sonra, “Le Pen’e tek bir oy bile vermemeliyiz” diyerek kime oy atmayacağını gösterdi.
PARTİ BÖLÜNMÜŞ DURUMDA
Birinci tıpta Melenchon’a takviye verenlerin oylarının bir kısmının Le Pen’e, bir kısmının Macron’a gitmesi, birtakım seçmenlerin ise oy kullanmamayı tercih etmesi bekleniyor. Çok sağın öteki partilerinin Le Pen’e dayanağı ise kesin. Valerie Pecresse’in Macron’a takviye açıklamasına karşın merkez sağdaki Cumhuriyetçilerin bir kısmı da Le Pen’e oy verme niyetinde. Bu tabloda Macron’un önümüzdeki iki haftada bilhassa Melenchon’un destekçilerini ikna etmesi gerekiyor.
BRÜKSEL DİKEN ÜSTÜNDE
Macron ve Le Pen’in ikinci tipe kalması Avrupa Birliği ve NATO’nun merkezi Brüksel’de bir yandan rahatlama, öteki yandan ise tedirginlik yarattı. Macron’un kazanması Brüksel’in tercihi olsa da kulislerde Le Pen’in bu kere önemli bir potansiyele sahip olduğu gerçeği kabullenilmiş üzere. İkinci cinste Le Pen’in muhtemel bir zaferi ise gerek NATO gerekse AB tarafından kâbus senaryosu olarak görülüyor.
MACRON’UN ARTILARI
Avrupa yanlısı hali bilhassa Avrupa Birliği’nde kendisini hissettirdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in misyonunun sona ermesinden sonra “AB’nin lideri” konumuna en yakın siyasetçi haline geldi.
Milletlerarası alanda Fransa’nın daha dinamik ve öne çıkan bir profil çizmesini sağladı.
İktisat alanında attığı adımlar halk tarafından pek takdir edilmese de sayıların kıymetli kısmı lehine.
Macron pazar akşamki konuşmasında azınlıklara da ileti verdi ve “İslamcı ayrılıkçılıkla çaba eden Fransa istiyorum lakin Müslümanların ve Musevilerin dinlerinin kurallarına nazaran yemelerini engelleyen bir Fransa istemiyorum” dedi.
EKSİLERİ
Memleketler arası alanda Fransa’yı ön planda tutma uğraşında belirli bir muvaffakiyet elde etse de birden fazla vakit müdahil olduğu hususlarda birçok vakit eli boş kaldı.
Toplumsal alanda attığı adımların halkta karşılık bulmasını sağlayamadı.
Sokağın sesini dinleme konusunda sorun yaşadı. Toplumsal patlamalar karşısında benimsediği hal vakit zaman yetersiz kaldı.
LE PEN’İN ARTILARI
Daha evvelki seçim kampanyalarında yaptığı kusurlardan ders çıkardığını net halde gösterdi.
İmajını yeniledi. Agresif yaklaşımını bir kenara bıraktı.
Klasik çok sağ söylemi ve buna odaklı mevzu başlıkları yerine daha geniş kitleleri ilgilendiren hayat pahalılığı, geçim külfeti üzere mevzulara da değinmeye başladı.
Genç ve orta yaştaki seçmenlerin ilgisini çekmeyi başardı.
EKSİLERİ
İmajına yönelik adımlarına karşın kuzu postuna bürünmüş kurt olmayı sürdürüyor.
Milletlerarası alanda deneyimi yok. Tercih ettiği ittifaklar ve önderler tartışma konusu.
Bilhassa Avrupa Birliği ve NATO’de kendisine yönelik olumsuz bakış üst seviyede.
“Herkesin cumhurbaşkanı olacağı” bildirisini verse de başta Müslümanlar olmak üzere toplumun çeşitli kısımlarını önemli formda rahatsız edecek siyasetler uygulama potansiyelini koruyor.
Ekonomik vaatlerinin uygulanabilirliği kuşkulu.
SANDIĞIN ŞİFRELERİ
Merkez partiler eridi, aşırıcılar kazandı
Klasik sağ-sol uğraşının artık geçerli olmadığı kesin halde teyit edilmiş oldu.
Gerek sol gerekse sağ çok uçlar, Fransız siyaset sahnesinin ana aktörleri haline geldi.
Çok berbat bir performans sergileyen merkez sol, yüzde 1.7 oy alarak siyaset sahnesinden silinme basamağına geldi.
General Charles De Gaulle’ün partisi olarak anılan Cumhuriyetçiler yüzde 4.7’de kalarak tarihi bir hezimet yaşadı.
Radikal sol eğilimli Jean-Luc Melenchon’un yüzde 21.9’a ulaşan oy oranında 18-24 yaş ortasındaki gençler kıymetli rol oynadı.
50 yaşın üstündeki seçmenlerin tercihi Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron oldu.
Marine Le Pen, 25-49 yaş aralığındaki seçmenlerden yüzde 30’a varan takviye gördü.