RUSYA, Ukrayna’ya savaş açtığı birinci gün Çernobil Nükleer Santralı’nın ‘terör’ telaşıyla denetim altına alındığını duyurdu. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, “Santral devre dışı bırakılmış olmasına karşın 1, 2, 3 ve bilhassa yıkılan 4. reaktörünün daima denetim altında bulunması gerekiyor. Santral ayrıyeten ülkede oluşan kaos ortamında çok milliyetçi terörist kümelerin nükleer unsur elde etmek için gayesi olabilir. Tüm bu tasalar dikkate alınarak santralın güvenliği sağlanmıştır. Çernobil’de çalışan Ukraynalı işçi rastgele değişim yapılmaksızın misyonunu yerine getirmeye devam ediyor” açıklamasını yaptı.
NÜKLEER SİLAH MATERYALİ
Ukraynalı yetkililer tarafından yapılan açıklamada ise Rusya’nın denetiminin akabinde Çernobil bölgesinde radyasyon düzeylerinde artış olduğu söylendi. Bu durum akıllara Çernobil’de yaşanan nükleer felaketi getirdi ve yeni bir ekolojik kıyamet korkusuna yol açtı. Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri ise radyasyonun olağan düzeyde olduğunu savundu. Ukrayna’daki fizikçiler, Rusların santralı denetim altına alması operasyonunun gerisinde farklı nedenler olabileceğine işaret ediyor. Çernobil çalıştırıldığı devirde RBMK-1000 tipi reaktörlerinde nükleer silah imalinde kullanılan “Uranyum 238 izotopu” üretiliyordu. Volodimir Zelenski, hafta başında yaptığı açıklamayla Ukrayna’nın kendi nükleer silahını geliştirmeyi düşünebileceğini ilan etmişti. Atom bombası üretimi için gerekli olan uranyum Çernobil stoklarında bulunuyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ: FELAKET İHTİMALİ ÇOK DÜŞÜK
UKRAYNALI yetkililerin Çernobil Nükleer Santralı’nda çok radyasyon düzeylerinin kaydedildiğini bildirmesinin akabinde gözler yine bu bölgeye çevrildi. Hacettepe Üniversitesi Nükleer Güç Mühendisliği öğretim üyesi Doç Dr. Şule Ergün, Çernobil’in şu anda insan sıhhatine ziyan verme ihtimalinin düşük olduğunu söyledi.
7/24 TAKİP SİSTEMİ VAR
Türkiye’de Nükleer Düzenleme Kurumu’nun rastgele bir sızıntıya karşılık 7/24 takip ettiği bir sistem olduğunu kaydeden ve bu radyasyon ölçüm sisteminin başta kıyılar olmak üzere 200’den fazla farklı noktada ölçüm yaptığını anlatan Ergün, şu bilgileri verdi: “Bu datalar hem Türkiye’de bedellendiriliyor hem de Avrupa’da bir ağa iletiliyor. Çernobil’de ya da yakın coğrafyada bir sızıntı olması durumunda ve bunun atmosferden ulaşması halinde sistemden alarm alınıyor. Bu sistem daima çalışıyor, kesinti üzere bir durum kelam konusu değil.”
SIZARSA HABERİMİZ OLUR
Çernobil’in bulunduğu bölgede sızıntı olması halinde bunu ölçecek memleketler arası bir sistem olup olmadığına yönelik olarak ise Ergün, bu türlü bir sistemin olmadığını lakin Çernobil yaşandıktan sonra Ukrayna’ya komşu ülkelerin Türkiye’deki üzere alarm sistemlerini kurduklarını söyledi: “Çernobil’den ölçülebilecek kadar büyük sızıntı olması halinde haberimiz olur. Kaza olduktan sonra reaktör kapatıldı, radyoaktif gereçler bozuldu, radyasyon düzeyi düştü. Savaş yüzünden bir kontrolsüzlük olması ve radyoaktif hususun üzerine kapatılan betonun bozulması halinde sıhhate ziyan verecek sızıntının beşere ulaşması çok düşük ihtimal. Bölgede radyasyon düzeyinde bir artış varsa bile bunun art planında öbür sebepler olabilir. Topraktaki radyoaktif hususlar, havaya karışmış olabilir. Şayet hakikaten yükselmiş olsaydı bizim sistemlerimiz algılardı.”
NE OLMUŞTU
O periyot Sovyetler Birliği’ne bağlı olan Ukrayna’nın Çernobil kenti, 26 Nisan 1986’da insanlık tarihinin en vahim etraf felaketlerinden birine sahne olmuştu. Nükleer Santral’ın dördüncü reaktöründe büyük bir patlama meydana gelmiş, etrafa 1945 yılında Hiroşima’ya atılan atom bombasının 50 katına eşit ölçüde radyasyon yayılmıştı. Patlamanın akabinde radyoaktif husus yüklü bulutlar, Türkiye dahil çok sayıda ülkeyi etkiledi. Facia, kimi bağımsız araştırmalara nazaran yaklaşık 200 bin kişinin direkt ya da dolaylı olarak vefatına neden oldu. Takip eden yıllarda radyasyonun tesirleri nedeniyle binlerce çocuk sakat doğdu, bölge ülkelerinde kanser olaylarının arttığı argüman edildi. Facianın tesirlerinin jenerasyonlar boyunca süreceği iddia ediliyor.
